چکیده
ژئوتوریسم، یکی از جدیدترین و پرطرفدارترین شاخههای توریسم است و هر روزه به طرفداران آن افزوده می‌گردد و ابزاری برای توسعهی پایدار محسوب میشود. ژئوتوریسم یا زمینگردشگری، شاخهای از توریسم است که هدف آن لذت بردن از دیدن پدیدههای زیبا و شگفت زمینشناختی و ژئومورفولوژیکی، در کنار بالا بردن سطح شناخت و آگاهی گردشگران دربارهی ارزش این پدیدهها و لزوم حفظ آنهاست. بدیهی است گسترش فعالیتهای ژئوتوریسمی میتواند به درآمدزایی و اشتغال ساکنان مناطق دارای این جاذبهها بیانجامد. شهرستان طالقان (که کاملاً با مرزهای حوضهی آبخیز طالقانرود منطبق است) با مساحت 1325 کیلومتر مربع در شمال استان البرز جای دارد. درهای است عظیم با کشیدگی شرقی- غربی که وسیله‌ی دو رشته کوه مرتفع احاطه شده و توسط رودخانه‌ی طالقانرود (سرچشمه‌ی شاهرود) به دو بخش شمالی – جنوبی تقسیم می‌گردد. بلندترین نقطه‌ی این شهرستان کوه سردشت (گردونکوه) با ارتفاع 4402 متر و پست‌ترین نقطه با ارتفاع حدود 1400 متر از سطح آب‌های آزاد، قرار دارد. این شهرستان دارای مناطق ساحلیدریاچه ای، مرتعی، جنگلی، کوهستانی و تنوع اکولوژیکی و ژئومورفوژیکی منحصر به فردی است. در این پژوهش، به ارزیابی توان‌های ژئوتوریسمی شهرستان طالقان، پرداخته شده ودر محیطGISبا استفاده از لایههایDEM،(Digital Elevation Model)، تهیه شده از نقشههای توپوگرافی با مقیاس 1:50000، لایههای رقومی خطی (آبراهه‌ها، جاده‌ها) و لایههای نقطهای (غارها، آبشارها، چشمههای معدنی و آبگرم، یخچال‌های طبیعی، معادن و سایر اشکال ژئوتوریسمی) برداشت شده با GPSو با ارزشگذاری این لایهها، ابتدا به روش دلفیوبهکمکتابعهمپوشانی جمع لایهها (sum)نقشهیتوانژئوتوریسمیمنطقهرسمگردیدومساحتتوان یک (بسیار مناسب)برایتوسعهیژئوتوریسم 9/81 کیلومترمربع،تواندو (مناسب) 3/170، توانسه (متوسط) 9/294 ،توانچهار(نسبتاً نامناسب) 8/304 ومساحتتوانپنج (نامناسب) 2/478 کیلومتر مربع،درمحیطGisمحاسبهشدهاست. سپسبااستفادهازروش فرایندتحلیلشبکهایANPونهشاخصووزندهیبهروش طوفان مغزی،نقشهی دیگری ترسیم و پهنههااولویتبندیشدند. این نقشه نیز نتایج حاصل از روش قبلی، مبنی بر این که بیشترین پهنههای مناسب جهت توسعهی ژئوتوریسم در مناطق شرقی، شمالی و غرب شهرستان دیده میشود را تا حدود زیادی تأیید کرد.
واژههای کلیدی : ژئوتوریسم، ژئوسایت، ژئوپارک، شهرستان طالقان
فصل اول :کلیاتپژوهش
1-1مقدمه 2
1-2بیان مسأله 3
1-3پرسشهای پژوهش 5
1-4فرضیههای پژوهش 5
1-5ضرورت پژوهش 5
1-6اهدافکلی 6
1-7 اهدافجزئی 6
1-8پیشینه‌یپژوهش 6
1-8-1پیشینه‌یپژوهش‌هایخارجی 6
1-8-2پیشینه‌یپژوهش‌هایداخلی 7
1-9دادههاوروشپژوهش 10
1-9-1 گردآوریدادهها 12
1-9-2 ابزارگردآوریاطلاعات 12
1-10مشکلاتپژوهش 12
فصل دوم : مبانینظری پژوهش
2-1 مقدمه 14
2-2 تعاریفومفاهیمپژوهش 14
2-3تقسيمبنديطبيعت 15
2-4درباره‌یژئوتوریسم 15
2-5زیباییشناسیدرژئوتوریسم 16
2-6شرایطموردنیازبرايژئوتوريسم 18
2-7ژئوسایتها 20
2-8ژئوپارک 22
2-9مکان‌های ارزشمندژئومورفولوژیک 24
2-10 مزيت‌هاواثرهايمثبتژئوتوريسموژئوپارک‌هادرجامعه 25
2-10-1 اثرهاياقتصادي 25
2-10-2 اثرهايآموزشيپژوهشي 26
2-10-3 اثرهايفرهنگي 27
2-10-4 اثرهايدرماني 27
2-11عامل‌هايمنفيوتهدیدکننده‌یژئوسايت‌هاوژئوپارک‌ها 28
2-12ژئوتریل 28
2-13ژئودایورسیتی و ژئوکانسرویشن 28
2-14 حفظژئوسايتها 29
2-15 اهدافوروش‌هایژئوکانسرویشن 30
فصل سوم :ویژگیهایطبیعیوژئوتوریسمیمنطقه
3-1 موقعیتجغرافیاییوسیاسیمنطقهموردمطالعه 33
3-2 زمین‌شناسیمنطقه 34
3-3 چینهشناسیمنطقه 38
3-3-1 تشکیلاتقبلازدوراناول 38
3-3-2 تشکیلاتوچینهشناسیدوراناول 39
3-3-3 چینهشناسیدوراندوم 41
3-3-4 چینهشناسیدورانسومزمین‌شناسی 41
3-3-5 چینهشناسیدورانچهارم 46
3-4 زمینساختونقشآندرشکلزاییمنطقه 46
3-4-1 حرکاتمختلفبرحسبزمان 46
3-4-2 نقشحرکاتدرارتباطباشکلزاییمنطقه 47
3-5سنگ‌هایموجود در منطقه 48
3-5-1 سنگ‌هایرسوبی 48
3-5- 2 سنگ‌های آذرین 49
3-6لرزهخیزیمنطقه 50
3-6-1 گسلهایبنیادینمنطقهیموردمطالعهوپیرامونآن 50
3-6-2 توانلرزهزاییگسل‌ها 51
3-7ژئومورفولوژیمنطقه 52
3-7-1 ژئومورفولوژیساختمانی 53
3-7-2 ژئومورفولوژیدینامیکیمنطقه 55
3-7-3 واحدهایژئومورفولوژیمنطقه 55
3-7-4 ویژگی‌هایژئومورفولوژیمنطقهدراوایلکواترنر 58
3-8رابطهشبکهآب‌هابامورفولوژیوساختمانزمین‌شناسی 58
3-9شکلشبکهآب‌ها 58
3-10عملکردمورفولوژیروداصلیمنطقه 59
3-11 اقلیمحوضه 60
3-11-1 توده‌هایهوا 06
3-11-2 ریزش‌هایجوی 61
3-11-3 مقداربارشسالانهورژیمآن 61
3-11-4 دما 61
3-11-5پراکنش سالانه بارندگی 62
3-12 مطالعاتخاک‌شناسیمنطقه 63
3-13پوششگیاهیمنطقه 64
3-14جاذبههایطبیعیطالقان 65
3-14-1 قلهها و یخچال‌های طبیعی 66
3-14-2 آبشارهایطالقان 66
3-14-3 چشمههای آبگرم و معدنی 67
3-14-4غارها و دخمهها 67
3-14-5جاذبههایژئومورفولوژیکی 67
3-14-6معادنمنطقه 69
3-15 درختانکهنسال 69
3-16زندگيجانوري 69
3-17آثارباستانیوتاریخی 69
3-18مسیرهای طبیعتگردی 70
فصل چهارم :یافتههای پژوهش
4-1 ابزارگردآوریاطلاعات 85
4-2 روشپژوهش 85
4-3 ترسیمحریمهایژئوتوریسمی 86
4-3-1 ترسیمحریمآبشارها 87
4-3-2 ترسیمحریمغارها 87
4-3-3 ترسیمحریممعادن 88
4-3-4 ترسیمحریمچشمههایآبگرموگوگردی 88
4-3-5 ترسیمحریماشکالژئوتوریسمی 89
4-3-6 ترسیمحریمیخچالها 90
4-3-7 ترسیمحریمرودخانهها 90
4-3-8 ترسیمحریمخدماتوجاذبههایفرهنگی 91
4-3-9 ترسیمحریمراهها 92
5-4ترکیب لایهها و وزندهی با روش دلفی 92
5-5 ترسیم نقشهی ژئوتوریسمی با استفاده از روش ANP 93
فصلپنجم :بحث و نتیجهگیری
5-1مقدمه 97
5-2آزمونفرضیههایپژوهش 98
5-3نتایج 98
5-4پيشنهادهاییدرزمينهیتوسعهیمنطقه 98
5-5تحلیل نتایج 99
فهرستمنابع 101
فهرست جدولها
عنوان صفحه
3- 1ویژگی واحدهای سنگشناسی حوضه آبخیز طالقان 37
3- 2سنگ‌های پالئوژن و دوره‌های مربوط 42
3- 3گسل‌های بنیادین موجود در منطقه طالقان 52
3- 4میانگین سالانه شاخص‌های دمایی 62
3- 5پراکنش سالانه بارندگی در حوضه مورد مطالعه 62
3- 6مختصات چشمههای آبگرم منطقه 72
3- 7مختصات آبشارهای منطقه 72
3- 8مختصات غارهای منطقه 73
3- 9 مختصات اشکال ژئومورفولوژیکی منطقه 73
3- 10مختصات معادن منطقه 74
3- 11مختصات یخچال‌های منطقه 74
3- 12مختصاتو نام امامزادهها 75
3- 13مختصاتو نام آثار تاریخی 76
3- 14مختصاتو نام قلعهها 76
3- 15مختصاتو نام روستاهای دارای مغازه 77
3- 16مختصاتو نام هتلها 77
3- 17مختصاتو نام روستاها 79
4- 1وزن نسبی محاسبه شده برای لایههای مؤثر در ارزیابی توان ژئوتوریسم طالقان 93
4- 2امتیازهای محاسبه شده برای ارزیابی توان ژئوتوریسم طالقان به روشANP 94
فهرست اشکال
1- 1نقشهی پراکندگی مناطقمطالعات ژئوتوریسمی 9
1- 2فلوچارت فرایند پژوهش 11
2- 1رسوبهای سازند قرمز بالایی طالقان، رسوبگذاری در محیط کولابی گذشته 16
2- 2اهداف ژئوپارک ها 24
2- 3نمودار انواع مختلف جاذبه های ژئوتوریسمی 31
3- 1موقعیت نسبی محدوده مطالعاتی 34
3- 2واحدهای سنگ شناسی حوضه آبخیز طالقان 36
3- 3 لایههای رسوبی آهک دولومیتی سازند کهار 37
3- 4 فسیل اوربیتولین سازند روته پرمین 40
3- 5گسل و چین خوردگی شدید در رسوبات توف آهکی سازند کرج 44
3- 6پراکنشزمینلغزشهایحوضهآبخیزطالقان 59
3- 7مراتع منطقهی مورد مطالعه 65
3- 8طبقات ارتفاعی حوضه آبخیز طالقان 66
3- 9نقشهی مسیرهای طبیعتگردی طالقان 71
3- 10پراکندگی جاذبه های ژئوتوریسمی طالقان 71
3- 11پراکندگی خدمات و جاذبه های تاریخی شهرستان طالقان 75
3- 12 پراکندگی روستاها و راههای شهرستان طالقان 78
3- 13معماری پلکانی روستای کجیران 80
3- 14چشم انداز زیبای زمستانی دریاچهی سد طالقان و نواکوه 80
3- 14اشکال هودویی شبیه سر انسان، جاده ی اسفاران به یرک 80
3- 15تندیس سنگی به شکل هرم، شمال طالقان 81
3- 16تندیس سنگی به نام انگشتر، جنوب امیرنان، فرسایش دیفرانسیل 81
3- 17اشکال زیبای فرسایشی سکوهای کواترنری، شمال جوستان، دید رو به جنوب 81
3- 17نمایی از غارهای دستکن باستانی، بادامستان 82
3- 18آبشار کرکبود 82
3- 19چشم انداز کوههای شمال طالقان از گردنهی انگه، جادهی پایین طالقان 82
3- 20آبشار کلارود، به دلیل تفاوت در سختی آندزیت و توف سازند کرج 83
3- 21بافت روستایی طالقان، گلیرد 83
3- 22قوس سنگی سر راه روستای پراچان به علم کوه 83
4- 1نمودار درختی ارزیابی توان‌های ژئوتوریسمی 86
4- 2حریم آبشارها 87
4- 3حریم غارها 87
4- 4حریم معادن 88
4- 5حریم چشمههای آبگرم 89
4- 6حریم اشکال ژئوتوریسمی 89
4- 7حریم یخچالها 90
4- 8حریم رودخانه ها 91
4- 9حریم خدمات 91
4- 10حریم راهها 92
4-11ارزیابی توان‌های ژئوتوریسمی طالقان 93
4- 12مدل مفهومی ANPارزیابی توان‌های ژئوتوریسمی 94
4- 13ارزیابی توان‌های ژئوتوریسمی طالقان با روش فرایند تحلیل شبکهای(ANP) 95
تعداد مشاهده: 3601 مشاهده
فرمت فایل دانلودی:.docx
فرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 140
حجم فایل:8,022 کیلوبایت