فایل برنامه ريزي و ساماندهي سكونتگاهاي غيررسمي
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته جغرافیا (آموزش_و_پژوهش)
این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد
چكيده :
اسكان غير رسمي كه با عناوين ديگري همچون حاشيه نشيني، زاغه نشيني، كپر نشيني و .... نيز مترادف است، از پيامدهاي نامطلوب شهرنشيني در جهان معاصر به ويژه نتيجه صنعتي شدن شتابان و نا برابري هاي منطقه اي است اين پژوهش مبادرت به بررسي اسكان غير رسمي و علل شكل گيري آن در شهرساوه، محله سوركان نموده و سپس راهبرد هائي جهت ساماندهي و توانمند سازي آن ارائه كرده است. فرضيه هاي پژوهش بر پايه مولفه هاي اجتماعي، اقتصادي، مديريتي، خدماتي، كالبدي در راستاي اين پديده و ساماندهي و توانمند سازي آن در محله سوركان بوده است. در اين پژوهش از روش هاي علمي تحقيقي بهره گيري و جهت جمع آوري اطلاعات، پرسشنامه، مصاحبه و بررسي هاي اسنادي استفاده گرديده است.
نتايج تحقيق حاكي از آن است علت شكل گيري اين پديده در محله سوركان نتيجه صنعتي شدن شتابان شهر ساوه و مهاجرت بي رويه از يك سو و مسائل و مشكلات اقتصادي و عدم وجود مديريت واحد و هماهنگ در زمينه مسائل مهاجرتي و اسكان مناسب اوليه از سوي ديگر بوده است.
براي بررسي و تحليل داده هاي آماري در كنار بررسي هاي كيفي از نرم افزار SPSS استفاده شده است كه شاخص هاي كالبدي در اولويت اول، شاخص هاي اجتماعي و اقتصادي در اولويت دوم و شاخص هاي زيست محيطي در اولويت سوم قرار گرفته است.
در اين تحقيق به روشني نشان داد كه مديريت شهري مي تواند با عملكرد مطلوب خود، اعتماد مردم را جلب نموده و زمينه هاي مشاركت فزاينده مردم را فراهم سازد.
در پايان متناسب با يافته هاي پژوهش راهبردهاي مناسب جهت ساماندهي و توانمند سازي اين ساكنين ارائه گرديده است.
واژگان كليدي : اسكان غير رسمي، حاشيه نشيني، زاغه نشيني، ســاماندهي، توانمندســازي ، اسكان غير رسمي محله سوركان
فهرست مطالب
چـكيده............................................................................................................ض
فصل اول :
طرح تحقيق. 1
مقدمه.. 2
1-1- طرح مسأله و ضرورت تحقيق.. 2
1-2- فرضيات تحقيق.. 4
1-3- اهداف تحقيق (شامل اهداف آرماني، کلی، اهداف ويژه و كاربردي): 4
1-4- ادبيات موضوعي.. 5
1-5- روش تحقيق.. 8
1-6- روش گردآوري اطلاعات.. 9
1-6-1- روش اسنادي (کتابخانهاي).. 9
1-6-2- روش عمليات ميداني.. 9
1-6-3- روش پرسشنامه.. 10
1-7- تعريف واژهها و اصطلاحات فني و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی):.. 10
1-8- مشکلات تحقيق.. 13
فصل دوم :
مفاهيم، تعاريف و چارچوب نظري.. 14
مقدمه.. 15
2-1- مفاهيم و تعاريف.. 15
2-1-1- مفهوم سكونتگاههاي غيررسمي.. 15
2-1-2- تعاريف سكونتگاههاي غيررسمي.. 17
2-1-3- تعريف توانمند سازي.. 20
2-2- گرايشات شهرنشيني و سكونتگاههاي غيررسمي.. 20
2-2-1- گرايشات جهاني.. 20
2-2-2- گرايشات شهرنشيني و سكونتگاههاي غيررسمي در ايران.. 28
2-3- ويژگيهاي اسکانهاي غيررسمي.. 30
2-4- علل پيدايش سكونتگاههاي غيررسمي.. 32
2-4-1- عوامل ساختاري جامعه:.. 32
2-4-2- علل سازماني:.. 33
2-4-3- فقدان سيستمهاي حمايتي و مشاركتي:.. 33
2-4-4- فعاليتهاي باندهاي (مافيايي) نامشروع زمين.. 34
2-5- رويکردها و رهيافتهاي مداخله در اسکانهاي غيررسمي.. 34
2-5-1- رويکردهاي مداخله در اسکانهاي غيررسمي در قالب ديدگاههاي مختلف.. 35
2-5-2- بررسي تاريخي رويکردهاي مداخله در اسکانهاي غيررسمي 48
2-5-2-1- مقطع اول (دهه 1960).. 48
2-5-2-2- مقطع دوم (دهه 1970).. 49
2-5-2-3- مقطع سوم (دهه 1980).. 52
2-6- فرآيند توانمند سازي.. 55
2-7- ساختار و ابعاد توانمندسازي.. 57
2-8- جایگاه و اهمیت مشارکت با تأكيد بر توانمندسازي سكونتگاه هاي غيررسمي.. 60
2-8-1- مشارکت توسعه ای.. 61
2-8-2- الگوی مشارکت ساکنین سکونت گاه های غیر رسمی.. 62
2-8-3- موانع و مشکلات مشارکت متشکل مردمی در کشور.. 64
2-8-3-1- محدودیت های ساختاری و سیستمی ( نبود سازماندهی و زیر ساخت های مناسب).. 65
2-8-3-2- محدودیت های فرهنگی و اجتماعی ( نبود یکپارچگی فرهنگی ، زبانی و ...).. 66
2-8-3-3- محدودیتهای نهادی :.. 66
2-8-3-4- محدودیت های قانونی ؛.. 67
2-8-3-5- محدودیت های مالی ؛.. 67
2-8-3-6- محدودیت های مربوط به حرکت جدید سازمان های غیر دولتی ؛ 67
2-8-3-7- محدودیت های تکنولوژی ؛.. 68
2-8- نتيجه گيري و ارائه رويکرد نظري تحقيق.. 68
فصل سوم :
روش شناسي تحقيق. 69
مقدمه.. 70
3-1- روش تحقيق.. 70
3-1-1- روش پيمايش.. 70
3-1-2- جامعه آماري.. 71
3-1-3- تعيين حجم نمونه و روش نمونه گيري.. 71
2- تعيين حجم نمونه به روش تخميني.. 71
3-1-4- شيوه و موقعيت جمع‌آوري اطلاعات.. 72
3-1-5- روش تجزيه و تحليل دادهها.. 72
3-2- شاخص هاي تحقيق و عناصر تشكيل دهنده آن.. 72
3-2-1- شاخصهاي کالبدي.. 74
3-2-2- شاخصهاي اجتماعي- اقتصادي.. 76
3-2-3- عناصر و زير بخشهاي تشکيل دهنده شاخصها.. 78
3-2-3-1- شاخص کالبدي.. 78
3-2-3-2- شاخص اجتماعي _ اقتصادي.. 78
3-2-3-4- شاخص طبيعي و زيست محيطي.. 80
3-2-3-5- شاخص مشارکت.. 81
3-2-4- جمع بندي بررسي شاخصها.. 81
فصل چهارم :
شناخت محدوده مطالعاتي. 82
مقدمه.. 83
4-1- شناخت اجمالي شهر ساوه.. 83
4-1-1- بررسی مراحل و جهت های توسعه کالبدی شهر با تاکید بر موقعیت سکونتگاههای غیررسمی.. 84
4-1-2- بررسی رشد جمعیتی، تغییرات فعلی آن و تحلیل تقاضا برای مسکن 87
4-1-3- نحوه توزیع خدمات شهری.. 89
4-1-4- بررسی الگوهای کاربری زمین و نسبت های آن.. 89
4-1-5- بررسي نوع مالكيت واحدهاي مسكوني.. 94
4-1-6- تراکم (خالص و ناخالص).. 95
4-1-7- مالکیت اراضی شهر ساوه.. 97
4-1-8- شناخت کانونهای فعالیتهای اقتصادی (رسمی – غیررسمی) برحسب گروههای عمده فعالیت و شغلی در محدوده شهر و پیرامون شهر.. 99
4-1-8- اطلاعات اقتصادی – اجتماعی و تحلیل آنها.. 101
4-1-9- قیمت اراضی در شهر ساوه.. 101
4-1-10- اطلاعات زیست محیطی و تحلیل آنها از جمله سوانح طبیعی 102
4-1-11- موقعیت جغرافیایی و ارتباطی و نحوه کاربری اراضی در ناحیه 1 در وضع موجود.. 103
4-2- معرفي محدوده مطالعاتي (محله سوركان).. 105
4-2-1- موقعيت و سير تحول شكل گيري محله سوركان.. 105
4-2-2- مطالعات فضايي و کالبدي:.. 107
4-2-2-1- کاربري اراضي موجود.. 107
4-2-2-2- کيفيت بناي ساختمانها.. 110
4-2-2-3- تعداد طبقات ساختمانها.. 111
4-2-2-4- دانهبندي قطعات مسکوني.. 113
4-2-2-5- نوع مصالح ساختمانها.. 114
4-2-2-6- بررسي خدمات عمومي موجود و کيفيت آنها.. 115
4-2-2-7- نوع پوشش معابر در محله سوركان.. 116
4-2-3- ويژگيهاي جمعيتي.. 117
4-2-3-1- نسبت جنسي.. 117
4-2-3-2- ترکيب سني.. 117
4-2-3-3- بعد خانوار.. 117
4-2-3-4- مبدأ مهاجرت ساکنین.. 117
4-2-4- ويژگي هاي اجتماعي- اقتصادي.. 118
4-2-4-1- وضعيت سواد.. 118
4-2-4-2- نرخ مشارکت زنان.. 119
4-2-4-3- بررسي نوع فعاليت، منبع و ميزان درآمد و اشتغال خانوار 119
4-2-4-4- مسئله مالکيت زمين.. 120
4-2-5- مطالعات طبيعي و زيست محيطي.. 120
4-2-5-1- نحوه استقرار نسبت به بلایای طبیعی و موقعیت خطرپذیر 120
4-2-5-2- نحوه دفع آبهاي سطحي، فاضلاب و زباله.. 121
4-2-6- بررسي زيرساخت ها.. 121
4-3- نتیجه گیری.. 122
فصل پنجم :
تجزيه و تحليل. 123
مقدمه.. 124
5-1- يافته هاي توصيفي تحقيق.. 124
5-1-1- مشخصات عمومي پاسخگويان.. 124
5-1-2- سؤالات توصيفي مرتبط با فرضيه تحقيق.. 128
5-1-3- جمع بندي و نتيجه گيري از يافته هاي توصيفي.. 131
5-2- يافته هاي استنباطي تحقيق.. 132
5-2-1- آزمون فرضيه اول.. 132
5-2-2- آزمون فرضيه دوم.. 135
5-4- جمع بندي.. 139
فصل ششم :
نتيجه گيري و ارائه پيشنهادات. 140
مقدمه.. 141
6-1- نتايج تحقيق:.. 141
6-1-1- نتايج تئوريك.. 141
6-1-2- نتايج تجربي و اثبات فرضيات تحقيق.. 143
6-2- ارائه راهبردها و سياستهاي پيشنهادي.. 144
6-2-1- راهبردها و سياست هاي مرتبط با مسكن.. 145
6-2-2- اهبردها و سياست هاي مرتبط با مبحث اجتماعي ـ اقتصادي 146
6-2-3- راهبرد و سياست هاي مرتبط با مبحث كاربري زمين.. 147
6-2-4- راهبرد و سياست هاي مرتبط با مبحث حمل و نقل.. 148
6-2-5- راهبرد و سياست هاي مرتبط با مبحث محيط زيست.. 149
6-2-7- راهبردها و سياستهاي مرتبط با مبحث مديريت و مشاركت 149
چكيده انگليسي.........................................................................................................................152
منابع....................................................................................................................................153
فهرست جداول
جدول شماره2-1: ترتيب زماني اقدامات انجام يافته در خصوص توسعه سکونتگاههاي شهري و اهداف و راهبردهاي آن. 26
جدول 4-1- جمعیت شهرساوه از سال 81-1335. 87
جدول شماره 4-2- کاربری اراضی وضع موجود شهر ساوه در محدوده طرح جامع مصوب سال 1378. 91
جدول 4-3- ساختمانهای مسکونی برحسب نوع مالکیت. 94
جدول شماره 4-4- تراکمهای خالص مسکونی به تفکیک نواحی شهر ساوه 95
جدول شماره 4-5- درصد مالکیت اراضی به تفکیک نواحی در شهر ساوه 97
جدول شماره 4-6- تعداد کارگاههای سال 1373 و 1381 شهرستان و شهر ساوه. 99
جدول شماره 4-7- تعداد کارگاه های شهرستان و شهرساوه برحسب تعداد کارکنان 1381. 100
جدول شماره 4-8- ساخت و اشتغال شهر ساوه برحسب نوع فعالیت و مقایسه با شهرهای کشور 1375. 101
جدول شماره 4-9- کاربری اراضی وضع موجود ناحیه 1. 104
جدول شماره 4-10- مشخصات عمومي محله سوركان. 106
جدول شماره 4-11- مشخصه های كلي استقرار محله سوركان نسبت به شهر ساوه. 106
جدول شماره 4-12- کاربري اراضي وضع موجود محله سورکان شهر ساوه 107
جدول شماره 4-13- کيفيت ابنيه محله سورکان به تفکيک سطوح كيفي 110
نمودار شماره 4-3- کيفيت ابنيه محله سورکان به تفکيک سطوح كيفي 111
جدول شماره 4-14- تعداد طبقات ساختمانها. 112
جدول شماره 4-15- دانه بندي قطعات مسکوني. 113
جدول شماره 4-16- نوع مصالح بكار رفته در ساختمان ها. 114
جدول شماره 4-17- خدمات عمومي در محله سوركان. 116
جدول شماره 4-18- نوع پوشش معابر در محله سوركان. 116
جدول شماره 4-19- نحوه استقرار نسبت به بلایای طبیعی و موقعیت خطرپذیر و وضعیت زیست محیطی. 120
جدول شماره 5-1 : توزيع جنسي پاسخگويان. 125
جدول شماره 5-2 : توزيع سني پاسخگويان. 125
جدول شماره 5-3 : مدت زمان اقامت پاسخگويان. 127
جدول شماره 5-4 : دلايل عدم تمايل به ترک محل از سوي پاسخگويان 128
جدول شماره 5-5 : ميزان تمايل به مشارکت با دولت و شهرداري براي بهبود وضع محله. 129
جدول شماره 5-6 : ميزان اهميت مسائل و مشکلات محله از ديد پاسخگويان 130
جدول شماره 5-7 : ميزان موانع موجود در مسير فعاليتهاي جمعي. 130
جدول شماره 5-8 : تمايل به مشارکت در بين پاسخگويان. 132
جدول شماره 5-9- محل اقامت قبلي خانوار. 133
جدول شماره 5-10- علت مهاجرت از شهر. 134
جدول شماره 5-11- علت مهاجرت از مناطق اطراف. 134
جدول شماره 5-12- نتايج آزمون همبستگي بين ضعف مديريت شهري و شكل گيري محله سوركان. 136
جدول شماره 5-13- نتایج آزمون فریدمن برای رتبه بندی روش های حل مشكلات سكونتگاههاي غير رسمي از نظر مديران شهري و كارشناسان ساکنین(، نگارنده،1390). 138
فهرست نمودارها
نمودار شماره 2-1 : چارچوب نظري ساماندهي سكونتگاههاي غيررسمي(صرافي، 1381، ص4). 17
نمودار شماره 2-2: نماي کلي طرح هاي خانه سازي دولتي، اراضي و خدمات، ارتقاء کيفيت سکونتگاه وطرح توسعه افزايشي به لحاظ نوع کارکرد(زماني، 1379، ص111). 52
نمودار شماره 2-3: هزينههاي دولتي و ميزان سود در هريک از رويکردهاي برخورد با سكونتگاههاي غيررسمي از دهه 1990- 1950 (Napier, 2002, p 22 ) 54
نمودار شماره 2-4 : ساختار فرايند توانمند سازي. 56
نمودار شماره 2-5: ابعاد توانمندسازي. 57
نمودار شماره 2-6: الگوي کلي راهبرد توانمند سازي. 60
نمودار شماره3-2- ويژگيهاي مسکن جهت بررسي سکونتگاههاي غيررسمي(داوودپور، 1384، ص136). 75
نمودار شماره3-3- ويژگيهاي بافت جهت بررسي سکونتگاههاي غيررسمي(داوودپور، 1384، ص137).
نمودار شماره 3-4- ويژگيهاي اقتصادي و اجتماعي جهت بررسي سکونتگاههاي غيررسمي. 77
نمودار 4-1- جمعیت شهرساوه از سال 81-1335. 87
نمودار 4-2- روند تغييرات نرخ رشد جمعيت شهر ساوه طي سالهاي 1345-1385. 88
نمودار شماره 4-4 - سهم هر يك از تعداد طبقات ساختمانها. 113
نمودار شماره 4-5- نوع مصالح بكار رفته در ساختمان ها. 115
نمودار شماره 4-6- بررسي مبدأ مهاجرت ساكنين محله سوركان با توجه به محل تولد. 118
نمودار شماره 5-1: توزيع سني پاسخگويان. 126
نمودار شماره 5-2: توزيع پاسخگويان از نظر ميزان تحصيلات. 126
فهرست نقشه ها
نقشه شماره 4-1- موقعيت قرارگيري شهرستان و شهر ساوه در استان مركزي 84
نقشه 4-2- موقعيت قرارگيري سكونتگاههاي غيرررسمي در شهر ساوه 85
نقشه 4-3- كاربري زمين در شهر ساوه. 93
نقشه 4-3- تراكم مسكوني در شهر ساوه. 96
نقشه شماره 4-4- مالكيت اراضي در نواحي شهر ساوه. 98
نقشه شماره 4-5- کاربري اراضي موجود. .109