فایل بررسی عوامل مقبولیت و اعتبار گزارشهای قضایی مامورین انتظامی در مقام ضابط دادگستری

جزئیات و دریافت

این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.

فهرست مطالب
عنوان                                        صفحه

چکیده     1

فصل اول: کلیات تحقیق
1-1.مقدمه     3
1-2.بیان مسئله     5
1-3. اهمیت و ضرورت  تحقیق     6
1-4.انگیزه تحقیق    7
1-5.اهداف تحقیق     7
1-5-1. هدف اصلی     7
1-5-2. اهداف فرعی     8
1-6.سئوالات تحقیق     8
1-6-1. سئوال اصلی     8
1-6-2. سئوالات فرعی     8
1-7.فرضیه های تحقیق     8

فصل دوم : مبانی نظری و پژوهشی تحقیق(ادبیات تحقیق)
2-1.پیشینه تحقیق     10
2-1-1. تحقیقات  انجام شده درناجا     10
2-1-2. تحقیقات خارج از  ناجا     13
2-1-3.جمع بندی پیشینه تحقیق     15
2-2. چارچوب نظری(تعاریف و کلیّات)     16
2-2-1.شناسایی ضابطین دادگستری     16
2-2-1-1.تعریف ضابطین دادگستری     16
2-2-1-2. انواع مامورین ضابط     19
2-2-1-3.ضرورت وجودی ضابطین دادگستری     27
2-2-1-4.جایگاه حقوقی ضابطین     28
2-2-1-5. نظارت بر ضابطين دادگستري     28
2-2-1-6. اقدامات ضابطان دادگستری و اهمیت آن     29
2-2-1-7. وظایف قانونی ضابطین دادگستری     30
2-2-1-7-1. کشف جرم     30
2-2-1-7-2. بازجویی یا تحقیقات مقدماتی     30
2-2-1-7-3. حفظ آثار و دلایل جرم     33
2-2-1-7-4. ابلاغ اوراق و اجرای تصمیمات قضایی     38
2-2-1-7-5.وظایف و اختیارات ضابطین دادگستری با توجه به مشهود یا غیر مشهود بودن جرم     38
2-2-2. گزارش     44
2-2-2-1. ماهیت و محتوای گزارش     44
2-2-2-2.تعریف گزارش     45
2-2-2-3.تعریف گزارش نویسی     46
2-2-2-4.فایده گزارش نویسی     47
2-2-2-5.تاریخچه گزارش نویسی     47
2-2-2-6 .اهمیت گزارش نویسی     47
2-2-2-7.خواننده گزارش کیست؟     48
2-2-2-8.مراحل چهارگانه گزارش نویسی     48
2-2-2-9.قواعد مربوط به گزارش     50
2-2-2-9-1 .گزارش اداری     51
2-2-2-9-2.گزارش قضائی     51
2-2-2-9-3. اسناد و مدارک و دلایل مرتبط با موضوع پرونده و جرم     53
2-2-2-9-4.گزارش نهایی     55
2-2-3.نقش آموزش در گزارشهای ضابطین دادگستری     56
2-2-3-1.تعریف آموزش     57
2-2-3-2.آموزش در ناجا    57
2-2-4. فرآیند تشکیل و تکمیل پرونده قضایی نزد مراجع انتظامی(کلانتری و مراجع انتظامی) و گزارش مندرج در آن     58
2-2-4-1. تعریف پرونده قضایی     58
2-2-4-1-1. اقسام پرونده قضایی     58
2-2-4-2.اقسام پروندههای کیفری     58
2-2-4-3-1. موارد و جهات تشکیل پرونده کیفری در کلانتری ها و مراجع انتظامی     60
2-2-4-4. اصول تشکیل پرونده قضایی در کلانتری ها و پاسگاه های انتظامی     64
2-2-5. میزان اعتبار گزارش قضایی ضابطین     65
2-2-5-1.ادله اثبات دعوي     66
2-2-5-2.تعريف اماره و انواع آن     68
2-2-5-2-1.اماره ی قانونی     68
2-2-5-2-2.اعتبار اماره ی قانونی     69
2-2-5-2-3.اماره قضایی     70
2-2-5-2-4.اعتبار اماره ی قضایی     70
2-2-5-2-5.مقایسه میان اماره قضایی و اماره قانونی     71
2-2-5-3.اعتبار گزارش های قضایی ضابطین     72
2-2-5-3-1.نظريه اعتبار گزارش ضابطين به شرط تأييد قاضي     72
2-2-5-3-2.نظريه اماره قضايي بودن گزارش ضابطين     73
2-2-5-3-3.نظريه اماره قانونی بودن گزارش ضابطين     74

فصل سوم : روش شناسی تحقیق
3-1.تعاریف متغیرهای تحقیق     76
3-1-1.دانش حقوقی ضابطین     76
3-1-2.آموزش کارکنان     76
3-1-3.ساختار سازمانی     77
3-1-4.کلانتری     77
3-1-5.پرونده قضایی     78
3-1-6.قوانین و مقررات     78
3-1-7.مقبولیت و اعتبار     78
3-2. روش تحقیق     81
3-2-1. نوع و روش تحقیق     81
3-2-2. ابزار گرد آوری اطلاعات     81
3-2-4. زمان و مکان تحقیق     82
3-2-5.روش ها و تکنیک آماری     82
3-3.شناسایی متغیر ها( مستقل و وابسته)     82
3-3-1. متغیر مستقل     82
3-3-2. متغیر وابسته     83
3-4. جامعه آماری و نمونه     83
3-4-1.نمونه گیری و حجم نمونه و شیوه انتخاب     83
3-5.  گزارش روایی و پایایی تحقیق     84

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
4-1. مقدمه     86
4-2. آمار توصیفی     86
4-2-1. آمار توصیفی مربوط به مسئولین انتظامی و مسئولین قضایی     87
4-2-1-1.وضعیت تحصیلی     87
4-2-1-2.وضعیت سنی پاسخگویان     89
4-2-1-3. سابقه خدمت     90
4-2-2.بررسی آمار توصیفی کل پاسخگویان     92
4-2-2-1. وضعیت سنی پاسخگویان     92
4-2-2-2.سابقه خدمت     93
4-2-2-3.میزان تحصیلات     94
4-3. آمار استنباطی     95
4-3-1.فرضیه اول     95
4-3-2. فرضیه دوم     96
4-3-3.فرضیه سوم     97
4-3-4.فرضیه چهارم     98
4-3-5. بررسی نهایی و جمع بندی بندی حاصل از آزمون های فرضیات تحقیق     98

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1. نتایج تحقیق     100
5-1-1. خلاصه نتایج حاصله از تحقیقات و پژوهش های قبلی     100
5-1-2. نتایج حاصل از این تحقیق     101
5-1-2-1. نتایج بدست آمده از سنجش فرضیه اول     101
5-1-2-2. نتایج بدست آمده از سنجش فرضیه دوم     102
5-1-2-3. نتایج حاصل از سنجش فرضیه سوم     102
5-1-2-4. نتایج حاصل از سنجش فرضیه چهارم     103
5-1-2-5. موانع موجود در مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی از نظر پاسخ دهندگان( مراجع انتظامی و قضایی)     104
5-2. پیشنهادات     105
5-2-1.پیشنهاد ها مرتبط با  نتایج تحقیق     105
5-2-2. پیشنهادات در خصوص مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی از نظر پاسخ دهندگان( مراجع انتظامی و قضایی)     107
منابع و مآخذ     109
ضمائم     114
چكيده انگليسي     133

 
فهرست جداول
عنوان                                                                              صفحه

جدول3-1. شاخص های سنجش فرضیات     79
جدول 4-1: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات     87
جدول 4-2: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن     89
جدول 4-3: توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه خدمت     90
جدول 4-4: توزیع فراوانی کل پاسخگویان بر حسب سن     92
جدول 4-5. توزیع فراوانی کل پاسخگویان بر حسب سابقه خدمت     93
جدول 4-6. توزیع فراوانی کل پاسخگویان بر حسب تحصیلات    94
جدول 4-7. اطلاعات آزمون T مربوط به فرضیه اول     95
جدول 4-8. اطلاعات آزمون T مربوط به فرضیه دوم     96
جدول 4-9. اطلاعات آزمون T مربوط به فرضیه سوم     97
جدول 4-10. اطلاعات آزمون T مربوط به فرضیه چهارم     98

 
فهرست نمودارها
عنوان                                                                              صفحه

نمودار4-1. توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب تحصیلات     88
نمودار 4-2. توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن     90
نمودار 4-3.توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه خدمت     91
نمودار 4-4. توزیع فراوانی کل پاسخگویان بر حسب سن     92
نمودار 4-6. توزیع فراوانی کل پاسخگویان بر حسب تحصیلات     94
نمودار 4-5. توزیع فراوانی کل پاسخگویان بر حسب سابقه خدمت     93

چکیده
از آنجا که سنگ بنای اولیه پرونده کیفری بطور معمول توسط ضابطین دادگستری نهاده می شود و نحوه نهادن این سنگ بنای آغازین می تواند قضات را در مسیر اجرای عدالت راه گشایی نماید و برعکس آنها را از این مسیر منحرف سازد. بنابراین هرچه مهارت ضابطین در تکمیل پرونده و نوشتن گزارش های قضایی دقیق تر باشد، یقیناً مقامات قضایی در اجرای وظایف خود و در نتیجه احقاق  حقوق مردم و عدالت گستری موفق تر خواهند بود. از این رو هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی مامورین انتظامی در مقام ضابط دادگستری ( شهر ایلام در 1392) می باشد. تا بتواند با ارائه ی پیشنهادات و راهکارهای لازم برنامه ای اصولی و علمی ، مقبولیت و اعتبار بیشتر گزارش آنها  در نزد مقامات قضایی ، تسریع در امور و همچنین جلوگیری از اطاله دادرسی را فراهم آورد.در این تحقیق برای مطالعه مبانی نظری موضوع از روش کتابخانه ای با شیوه فیش برداری و با روش پیمایشی و شیوه توصیفی و استنباطی و استفاده از ابزار پرسش نامه دربین قضات و رؤسای دفاتر دادگاهها و دادسراها ، رؤسای پلیس های تخصصی و دوایر اجرایی آنها ، رؤسای کلانتری ها و مسئولین دوایر آنها در شهر ایلام در بازه زمانی سال 1392 است ، که تعداد120 نفر با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری  طبقه ای – تصادفی انتخاب  شده و جمع آوری اطلاعات صورت پذیرفت و بعد از تأیید روایی ، پایایی پرسشنامه با آلفای کرونباخ در برنامه spssگرفته شد و سپس فرضیه ها( آگاهی و دانش حقوقی،آموزش  مامورین انتظامی ،ساختار سازمانی مراجع انتظامی بویژه کلانتری ها ،قوانین و مقررات )  با استفاده از آزمون(T) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج نشان بر تأیید  فرضیه ها و تأثیر آنها بر مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی مامورین انتظامی می باشد .

کلید واژه ها: آیین دادرسی کیفری ، ضابطین دادگستری ، گزارش قضایی،کلانتری،دانش حقوقی،ارزشیابی گزارش ضابطین، اماره .

    
فصل اول
کلیات تحقیق

 
1-1.مقدمه
 علیرغم وضع قوانین متعدد جهت پیشگیری از بروز اختلافات و تنظیم روابط فردی و اجتماعی انسان ها، تعدادی از افراد همواره با اعمال مجرمانه خود به حریم قانونی تعرض می کنند و در نتیجه ، این اعمال مجرمانه خود باعث تزلزل در آسایش و آرامش عمومی می گردند. دولت به عنوان دفاع از جامعه و پیشگیری از بروز چنین پدیده های مجرمانه ، اقدام به وضع قوانینی جهت مجازات این افراد کرده است. وجود قوانین کیفری برای دفاع از جامعه در مقابل بزه و بزهکاری  کفایت نمی نماید ، چرا که صرف تعیین جرایم و مجازات ها مبارزه با بزهکارن، پاسخگوی نیاز های موجود نبوده و ضرورت داشت این قوانین کیفری ماهوی از قوه به فعل در آید به همین دلیل قوانین وضع گردید که شیوه رسیدگی به جرایم ، صدور حکم و اجرای آن وظایف و اختیارات مراجع قضایی کیفری را معین می کرد، که به این نوع قوانین در علوم حقوقی ، حقوق جزای شکلی یا آیین دادرسی کیفری گفته می شود.
در این قوانین کیفری شکلی مراجع ویژه ای برای تصدی و اعمال روش های ثبت، ضبط و اثبات جرم احصاء شده است. به عنوان مثال ، وقتی که یکی از جرایم تعیین شده در قوانین کیفری ماهوی عملاً در سطح اجتماع از سوی افراد جامعه به وقوع می پیوندد، طرح دعوای کیفری علیه فاعل جرم ، ضروت پیدا می کند قبل از طرح چنین دعوایی ، برای اطمینان از وقوع جرم ، باید رسیدگی های اولیه صورت پذیرد، که موضوعش کشف و احراز واقعیت جرم و دستگیری مجرم است این مرحله از رسیدگی قانوناً به عهده ضابطین دادگستری است. بنابر این ضابطین دادگستری و تشکیلات اجرایی وابسته،یکی از مهمترین ارکان نظام قضایی می باشند، هرچند که وضع فعلی این رکن بسیار ناقص و دارای مشکلات زیادی است. لیکن به موجب قوانین موضوعه ضابطین دادگستری به عنوان بازوی اجرایی قوه قضاییه محسوب می گردند و ضورت دارد چنین نیرویی، با توجه به حساسیت وظایف محوله که ارتباط مستقیم با دستگاه قضایی دارد، از استعداد ، دانش و تجربه ، آگاهی و تسلط بسیار بالای نسبت به ماموریت های خود برخوردار باشد تابتواند در ایفای نقش خود همواره به موفقیت دست یابد.
 اگر ضابطین دادگستری خصوصاً کارکنان نیروی انتظامی با عملکرد قابل قبولی به وظایف خود عمل نمایند. باعث تسریع در امور ارباب رجوع و روند رسیدگی فوری و دقیق به پرونده قضایی خواهند بود. و برعکس در صورت عملکرد ضعیف و ناقص باعث تضییع حقوق مردم واطاله دادرسی را فراهم خواهند کرد، بنابراین نتیجه و عملکرد ضابطین با حاصل کار محاکم قضایی ارتباط مستقیم دارد با عنایت به این امر مهم و سرنوشت ساز اهمیت بررسی عوامل موثر بر مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی مامورین انتظامی در مقام ضابط دادگستری کاملاً مشهود است.
نیروی انتظامی نه تنها به اتفاق و نیابت مقامات قضایی وارد مرز حقوق اشخاص وآزادی های فردی می شود، بلکه حتی پیش از آنها تحت عنوان « پیشگیری از وقوع جرم» و«اقدامات تأمینی» بر حسب وظیفه در امور مربوط مداخله می کند. با عنایت به موارد مذکور کارکنان نیروی انتظامی بالاخص کارکنان یگان های اجرایی مانندآگاهی ، امنیت، مبارزه با مواد مخدر ، مبارزه با مفاسد اجتماعی ، مبارزه باکالای قاچاق و مفاسد اقتصادی ، کلانتری هاو..  ضمن دقت و صحت عمل و رعایت امانت داری و بی طرفی، بایستی به قوانین حقوقی و قضایی مرتبط با امور آشنایی کامل داشته و در تنظیم گزارش های قضایی برابر مقررات و آموزش های داده شده عمل نمایند تا ضمن جلوگیری از تضییع حقوق مردم، گزارش های آنها مورد اعتماد  قضات محترم قرار بگیرد. در غیر اینصورت با توجه به تبصره ذیل ماده 15 قانون آیین دادرسی کیفری  حاکم مصوب سال 1378 که مقرر داشته :« گزارش ضابطان  در صورتی معتبر است که موثق و مورد اعتماد قاضی باشد» تمامی زحمت های آنها به هدر رفته و گزارش آنها از اعتبار ساقط ومورد قبول نخواهد بود. و از طرفی تبصره مذکرو در انگیزه و محرک های شغلی نیرو های عمل کننده پلیس نیز بی تأثیر نخواهد بود که قانونگذار بدرستی این نقصیه را در قانون آیین داردسی کیفری جدید مصوب سال 92 رفع نموده و در ماده 36 اصل بر صحت گزارش  ضابطین گذاشته مگر خلاف آن ثابت گردد.
   پژوهش حاضر درصدد بررسی عوامل مؤثر بر مقبولیت و اعتبار گزارشهای قضایی مامورین انتظامی در مقام ضابط دادگستری در شهر ایلام می باشد. و به چهار عامل مهم که به نظر می رسد از حیثت تأثیر بر مقبولیت و اعتبار گزارش های قضای ضابطین ، بر عوامل دیگر ارجحیت داشته باشند  پرداخته شده است ، شامل آگاهی و دانش حقوقی ضابطین ، آموزش و دوره های عرضی حین خدمت، ساختار و تشکیلات سازمانی مراجع انتظامی بویژه کلانتری ها ( از نظر امکانات و منابع انسانی ) و قوانین و مقررات مربوط به عنوان متغیرهای اصلی و مستقل انتخاب و براساس آنها ، چهار فرضیه تدوین و تنظیم گردید تا تأثیر این چهار متغیر بر مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی مامورین انتظامی در مقام ضابط دادگستری به عنوان متغیر وابسته مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرند جامعه آماری تحقیق قضات و مدیران دفاتر و روسای پلیس های تخصصی و مسئولین دوایر اجرای و رؤسای کلانتری و مسئولین دوایر آنها در شهر ایلام در بازه زمانی سال 1392 است.
در پایان نامه‌ي پیش رو با استفاده از روش‌هاي کتابخانه ای (مطالعات نظری، مطالعه‌ي کتب، مجلات، متون علمی و...) و روش های پیمایشی و توزیع پرسشنامه در میان دو گروه شامل مسئولین قضایی (قضات و رؤسای دفاتر آنها ) ومسئولین انتظامی (دوایر اجرایی پلیس های تخصصی و رؤسای ومسئولین دوایر  کلانتری ها) به توصیف اطلاعات به دست آمده پرداخته شده است و در نهایت پس از استنتاج و تحلیل آمار و اطلاعات به دست آمده آنها را به صورت نمودار ترسیم نموده و از اين اطلاعات در جهت بررسی عوامل مؤثر بر مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی مامورین انتظامی و پاسخ به پرسش هاي تحقيق استفاده  كرده  است.
پایان‌نامه‌ي حاضر در پنج فصل تدوین شده است که در فصل اول به کلیات تحقیق  ،در فصل دوم به مبانی نظری و پژوهشی تحقیق ( ادبیات تحقیق ) که در این فصل به مواردی از جمله  پیشینه تحقیق ، ضابطین دادگستری و تکالیف آنان ،میزان اعتبارگزارش های قضایی ضابطین، نحوه وفرآیند تشکیل پرونده قضایی،قواعد مربوط به گزارش و انواع گزارش های قضایی و نقش آموزش در گزارش های ضابطین توجه شده است. در فصل سوم به روشناسی تحقیق پرداخته شده است، در فصل چهارم داده ها مورد تجزیه وتحلیل توصیفی با استفاده آمار استنباطی و تهیه جداول مربوطه با بهره گیری از آزمون(T) مورد بررسی ، آزمون و سنجش قرار گرفته اند. در پایان نیز نتیجه گیری جامعی از مباحث مطروحه و همچنین پیشنهادها و راهکارهایی در مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی ارائه شده است.

1-2.بیان مسئله
در تشکیل پرونده کیفری عوامل متعددی دخالت دارند که از مهمترین آنها ضابطین دادگستری می باشند نحوه گزارش  ضابطین که در شکل گیری پرونده کیفری بویژه در مراحل اولیه و تحقیقات مقدماتی مؤثرند و در نحوه قضاوت مراجع درباره عملکرد آنها نقش بسیار دارند و از موضوعات مهم در رابطه با تعامل  ضابط و مقام قضایی ،میزان ارزش گزارش و اظهار نظر در فرایند کیفری است. گزارش قضایی در راستای انجام ماموریت ضابط دادگستری به مقام قضایی ارائه می شود که مهمترین آنها طبق  مواد ذکر شده قانون آیین دادرسی کیفری حاکم و جدید  در  بخش ضابطین دادگستری و تکالیف آنها عبارتند از :گزارش اعلام کشف جرم، صورت مجلس بازجویی مقدماتی از شاکی گواه و متهم،گزارش اقدامات انجام شده برای جلوگیری از فرار و مخفی شدن متهم ، گزارش اقدامات انجام شده در زمینه حفظ آثار و دلایل جرم ، گزارش تحقیقات غیر محسوس انجام شده در موارد مشکوک به وقوع جرم، صورت مجلس تفتیش و بازرسی اماکن اشیاء و وسایل ،صورت مجلس معاینه محلی ،گزارش ماهیانه اقدامات انجام شده در خصوص پرونده های تحت اقدام به نتیجه نرسیده و گزارش های تخصصی و فنی ( کارشناسی) ابلاغ اوراق قضایی و اجرای تصمیات قضایی می باشد که در این راستا ضابطان دادگستری در فرایند کیفری طیف وسیعی از گزارش ها را ارائه می نماید و در صورت درخواست مقام قضایی به اظهار نظر می پردازد. گزارش قضایی در راستای انجام ماموریت ضابط دادگستری به مقام قضایی  ارائه می شود  که از نظر نوع و محتوا تفاوت‌های دارند از این رو قانونگذار آن ها را مشمول مقررات مختلفی نموده است در برخی از موارد گزارش منوط به تایید قاضی است و در مواردی نیز اماره قضایی یا قانونی قلمداد شده است. لذا ضابطین دادگستری با توجه به گسترده بودن حوزه کاری و تنوع ماموریتی خود دارای واحدها و ارگان های مختلفی است که هرکدام متولی اجرای وظایف مربوطه و تخصصی می باشند با این اوصاف گزارش اشخاصی که پس از طی تشریفات قانونی و فراگیری مهارت های لازم با گذارندن دوره های آموزشی زیر نظر مرجع قضایی به عنوان ضابط محسوب خواهند شد،یکی از ارکان و اجزاء تشکیل پرونده های قضایی می باشد  پس گزارش مامورین انتظامی  به عنوان ضابطین دادگستری از اهمیت بسزایی برخوردار بوده ودر سرنوشت مردم و احقاق حق تاثیر گذار می باشد. لذا  این پژوهش درصدد بررسی  عوامل موثر بر مقبولیت و اعتبار گزارش های قضایی مامورین انتظامی در مقام ضابط دادگستری می تواند باعث تسریع در امور و جلوگیری از دوباره کاری و سرگردانی ارباب رجوع و جلوگیری از اطاله دادرسی و اقتدار مامورین و حفظ و برقراری هرچه بهتر نظم عمومی و ا حقاق به موقع حقوق جامعه و کمک به تحقق عدالت اجتماعی و اعتماد  هرچه بهتر مقامات قضایی در تصمیات و صدور رءی  در پرونده های کیفری را در پی دارد .

1-3. اهمیت و ضرورت  تحقیق
اهمیت و ضرورت انجام تحقیق از آنجا مشخص می شود مقابله با جرایم و حفظ امنیت اجتماعی یکی از اساسی‌ترین وظایف ضابطین دادگستری که اعمال این تکلیف و وظایف همواره باید با حفظ کرامت و ارزش ذاتی انسان، احترام به آزادی مشروع و حقوق شهروندی ، رعایت اصول و ارزش های اسلامی و بین
‌المللی، اصل پاسخگویی به مردم و سیستم قضایی کشور همراه باشد. ضابطین دادگستری به دلیل وظایف و اختیاراتی که بر عهده  آنها گذاشته شده است از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.