فایل بررسی رسانه های دیداری بر بزهکاری و بزهدیدگی کودکان

جزئیات و دریافت

این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.

فهرست مطالب
عنوان                                                                                                    شماره صفحه
چکیده    1
فصل اول: کلیات تأثیررسانه های دیداری بر بزهکاری و بزهدیدگی کودکان
1-1- مقدمه    3
1-2- بیان مسأله    5
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق    7
1-4- اهداف تحقيق    8
1-5- تعاريف واژه‏ها    9
1-6- کاربردتحقیق    11
1-7- سؤالات تحقیق    11
1-8- فرضیات تحقیق    11
1-9- قلمرو تحقیق    12
1-9-1 قلمرو زمانی    12
1-9-2 قلمرو موضوعی    12
1-10- روش انجام تحقیق    12
1-11- سازماندهی تحقیق    12
فصل دوم: ادبیات و تاریخچه رسانه ها و تاریخچه بزهکاری و بزهدیدگی کودکان
2-1- ادبیات تحقیق    14
2-2- مبانی نظری و تاریخچه تحقیق    17
2-2-1 وسایل ارتباط جمعی    17
2-2-1-1 تعریف لغوی ارتباط    17
2-2-1-2 تعریف اصطلاحی ارتباط    18
2-2-1-3 اصطلاح وسایل ارتباط جمعی چه امور و پدیده¬هایی را در بر میگیرد    19
2-2-1-4 ایجاد ارتباط جدید در مرحله صنعتی    19
2-2-1-5 خصلت رسانه¬های ارتباط جمعی    20
2-2-2 كاركردهای رسانه‌ها    21
2-2-2-1 اجتماعی شدن    21
2-2-2-2 اطلاع رسانی به افکار عمومی    22
2-2-2-3 پرکردن اوقات فراغت افراد    23
2-2-2-4 سایر کارکردهای رسانه    24
2-2-3 تأثیرات رسانه ها    24
2-2-3-1 به  لحاظ ابزار انتقال پیام    24
2-2-3-2 به لحاظ حوزه تأثیر جغرافیایی    24
2-2-3-3 به لحاظ تأثیر بر مخاطبین    25
2-2-3-4 به لحاظ نوع مالکیت و نحوه اداره آنها    26
2-2-4 مصادیق رسانه ها    26
2-2-4-1 رسانه های نوشتاری    26
2-2-4-1-1 مطبوعات و مجلات    26
2-2-4-1-2 کتب و مقالات    27
2-2-4-2 رسانه های مبتنی بر داده های دیجیتالی    27
2-2-4-3 رسانه های صوتی    27
2-2-4-4 رسانه های دیداری    28
2-2-4-4-1 تلویزیون    28
2-2-4-4-2 سینما    28
2-2-4-4-3 بازیهای رایانهای    29
2-2-4-4-4 ماهواره    29
2-2-5 تاریخچه مسؤلیت کیفری اطفال (بزهکاری اطفال) در ادوار مختلف    30
2-2-5-1 شرایط مسؤلیت کیفری کودکان بزهکار در ایام باستان    30
2-2-5-2 شرایط مسؤلیت کیفری کودکان بزهکار در مذاهب گوناگون    32
2-2-5-3 شرایط مسؤلیت کیفری کودکان بزهکار در مکتب کلاسیک    33
2-2-5-4 شرایط مسؤلیت کیفری کودکان بزهکار در مکتب نئوکلاسیک    35
2-2-5-5 شرایط مسؤلیت کیفری کودکان بزهکار درمکتب تحققی    36
2-2-6 تاریخچه بزهدیدگی به همراه انواع آن    38
2-2-6-1 انواع بزه دیدگان    38
2-2-6-1-1 زنان و دختران بزه ديده    39
2-2-6-1-2 كودكان بزه ديده    39
2-2-6-1-3 ناتوانان بزه ديده    39
2-2-6-1-4 اشخاص حقوقي بزه ديده    40
2-2-6-1-5 بزه دیدگان جرائم رایانهای    40
فصل سوم: رسانه های دیداری و تحریک و تسهیل بزهکاری و بزهدیدگی در کودکان
3-1- رسانه های دیداری و تحریک بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان    42
3-1-1 تفسیر لغوی و اصطلاحی تحریک    42
3-1-2 مصادیق تحریکات رسانه¬ای متضمن تحریک بر بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان    44
3-1-2-1 اشاعه الگوهای تبلیغاتی انحراف آمیز    44
3-1-2-1-1 تبلیغات تجاری و تأثیر آن برکودکان    45
3-1-2-1-2 تبلیغات مذهبی و تأثیرآن برکودکان    46
3-1-2-2 عدم امکان تطبیق مضامین رسانه¬ای با وضعیت کودکان    46
3-1-2-2-1 ایجاد ترس و اضطراب و تأثیرآن برکودکان    48
3-1-2-2-2 عارضه بلوغ زودرس درکودکان    49
3-1-2-2-3 اختلالات پنداری    51
3-1-2-2-4 انحراف در فرهنگ پذیری کودکان    53
3-1-2-2-5 ایجاد حس بزرگ¬بینی درکودکان و ملاک ارزیابی آن    55
3-1-2-3 قهرمان طلبی و ایجاد حس شهرت طلبی درکودکان    57
3-1-2-4 ایجاد زمینه خشونت رسانه¬ای و تأثیرآن برکودکان    58
3-2- رسانه¬های دیداری و تسهیل بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان    59
3-2-1- عادی نشان دادن بزهکاری و بزهدیدگی کودکان    60
3-2-1-1 نظریه مشارکت هدایت شده و تأثیر آن برکودکان    60
3-2-1-2 همسان سازی انحراف آمیز رسانه¬ای و تأثیر آن برکودکان    60
فصل چهارم: نقش انواع رسانه¬های دیداری در ایجاد زمینه  بزهکاری و بزهدیدگی در کودکان
4-1- نقش انواع رسانه های دیداری در ایجاد زمینه های بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان    63
4-1-1 رابطه تلویزیون با کودکان    63
4-1-1-1 کارکردهای تلویزیون و تأثیر آن برکودکان    64
4-1-1-1-1 ایدئولوژی حاکم بر تلویزیون و تأثیرآن برکودکان    64
4-1-1-1-2 قابلیت¬های تلویزیون برکودکان    64
4-1-1-1-3 آگهی¬های تلویزیونی و تأثیرآن برکودکان    65
4-1-1-2 تلویزیون وتأثیرآن برروابط بین کودکان با خانواده و همسالان    66
4-1-1-3 خشونت در تلویزیون و تأثیرآن بر ایجاد زمینه بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان    66
4-1-1-4 راه¬های مقابله با کارکردهای منفی تلویزیون    69
4-1-2 نقش سینما و تأثیرآن برکودکان    70
4-1-2-1 مقایسه بین سینما و تئاتر    70
4-1-2-2 مقایسه بین سینما و تلویزیون    71
4-1-2-3 تأثیر فیلم سینمایی برکودکان    73
4-1-2-4 نقش سینما و فیلم¬های سینمایی بر ایجاد زمینه بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان    74
4-1-3 نقش بازی¬های رایانه¬ای برکودکان    76
4-1-3-1 چالش طلبی موجود در بازی¬های رایانه¬ای و تأثیرآن برکودکان    76
4-1-3-2 مشکلات اجتماعی عمدهی بازی¬های رایانه¬ای برکودکان    78
4-1-3-3 تأثیرات خوب و بد بازی¬های رایانه¬ای برکودکان    79
4-1-3-4 نقش بازی¬های رایانه¬ای در ایجاد زمینه بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان    80
4-1-4 تأثیر ماهواره بر خانواده وکودکان    82
4-1-4-1 آسیب شناسی استفاده از ماهواره    83
4-1-4-1-1 به عنوان چشم اندازهای شیطانی    83
4-1-4-1-2 بحران گذار در خانواده ایرانی و تأثیرآن برکودکان    84
4-1-4-2 تأثیر ماهواره بر بزهکاری و بزهدیدگی خانواده وکودکان    86
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- نتیجه گیری    90
5-2- پیشنهادات    93
منابع  و مأخذ    95
فهرست منابع فارسی    95
فهرست منابع انگلیسی    99
چکیده انگلیسی    100

 
چکیده
امروزه رسانه¬های دیداری به عنوان یکی از ابزارهای اصلی انتقال و گسترش ارزش¬های فرهنگی و اجتماعی، در رفتار کودکان و تغییر روابط اجتماعی آنان دارای نقش مهمی هستند. رسانه¬ها به تأسیسات و سیستم¬های فنی¬ای اطلاق می¬شوند که ارسال، نقل و انتقال، ارتباط و دریافت اطلاعات را میسر می-سازند و مهم¬ترین ویژگی آنها عظمت نفوذ، گستردگی حوزه ی عمل و ماندگاری طولانی مدت  اثرات آنها می¬باشد. رسانه¬ها می توانند با توجه به کارکردها و اوصاف  شایان به ذکر خود در تبیین  قانون و مقررات، اجتماعی کردن افراد، اطلاع¬رسانی به آنها و پرکردن اوقات فراغتشان نقش بسیار مهمی را ایفاء کنند. عصری که در آن قرار داریم، عصر ارتباطات و عصر سلطه پدیده رسانه بر زندگی انسان¬هاست. بی¬گمان رسانه¬ها موفق گشته¬اند افکار و عقاید انسان¬های بی¬شماری را دستخوش تغییر سازند. تمدن منحط غرب برای ترویج سکولاریسم اقدام به تأسیس هزاران شبکه رادیویی و تلویزیونی کرده است که به صورت شبانه روزی برنامه¬های گوناگونی را با این هدف پخش می¬کنند. متأسفانه دست¬یابی به این شبکه¬ها در کشور ما به سادگی          امکان¬پذیر است؛ زیرا امکان تهیه و دریافت وسایل ماهواره¬ای با سهولت و قیمت نازل فراهم آمده است. البته باید توجه داشت که وقتی سخن از ماهواره به میان می¬آید، ابتدا مسائل ضد فرهنگی آن جلب توجه می¬کند، سپس مسائل سیاسی، علمی و ورزشی ایفای نقش می¬کنند. در این تحقیق نقش انواع رسانه¬های دیداری در ایجاد زمینه¬های  بزهکاری و بزهدیدگی در کودکان  مورد بررسی قرار گرفته است.

کلمات کلیدی: رسانه، رسانه دیداری، کودکان، بزهکاری، بزهدیدگی.

فصل اول:
 

1-1- مقدمه
بسیاری از دانش پژوهان، متفکران و مصلحان اجتماعی، عصر حاضر را با نام¬های متفاوتی چون عصرتکنیک، عصر ارتباطات، دهکده جهانی و رهبری از راه دور نامیده¬اند. البته رهبری از راه دور نه تنها در مورد  ماهواره¬ها و فضاپیماها صادق است، بلکه هدایت از مسافت دور به وسیله رسانه های دیداری در مورد انسان نیزصدق می¬کند. تا قرن بیستم رهبری و ارشاد انسان رویارو و براساس ارتباط  بود، درصورتی که در حال حاضر ارتباطات یکطرفه و از راه دور صورت می¬گیرد به طوری که بین شنونده و گوینده یا بهتر بگوییم بین مؤثر و متأثر به طور نسبی فاصله زیادی وجود دارد. برخی معتقدند رسانه-های دیداری دارای چنان قدرتی هستند که می توانند نسلی تازه را در تاریخ بشر به وجود آورند، نسلی که با نسل¬های پیشین متفاوت است. تحقیقات انجام شده در شهر تهران حاکی از آن است که بیشتر تماشاگران این رسانه¬ها کودکان زیر 15سال و بعد از آن بانوان خانه دار و سپس جوانان بالای  15 سال هستند. امروزه بررسی اثرات این وسایل از پیچیده¬ترین مباحث انحرافات اجتماعی است. به همین دلیل جامعه شناسان در صحت نتایج و پژوهش¬هایی از این قبیل تردید نشان می¬دهند. البته به خاطر تأثیر انکارناپذیر رسانه¬های دیداری در آموزش فرهنگ¬سازی، القاء عقیده و غیره در زمینه اثر این وسایل در رفتار انسان تحقیقاتی به عمل آمده است، هر چند تحقیقاتی که بتواند اثرات تلویزیون، سینما، بازی¬های رایانه¬ای و ماهواره را در انحراف و بزهکاری و بزهدیدگی کودکان در کشور ثابت کند بسیار اندک است.
كودكان ما امروزه در خانه اي پا به دنيا می¬گذارند كه رسانه¬های دیداری در آن به طور ميانگين هفت تا هشت ساعت در روز روشن است و کودکان ديگر بيش از آنكه از مادربزرگ¬ها داستان و از پدربزرگ¬ها  خاطره بشنوند اين رسانه¬ها هستند كه داستان¬هاي مربوط به انسان¬ها، زندگي و ارزش¬هاي آن را براي ایشان بيان می‌كنند.
رسانه¬های دیداری، امروزه به عنوان عمومي¬ترين و پرمخاطب-ترين رسانه جمعي، سهم عمده¬اي در آموزش و تأثيرگذاري مستقيم و غير مستقيم بر فرهنگ و روح و روان جمعي دارند. تأثير پذيري اكثريت خاموش جامعه از تلويزيون، ماهواره و دیگر رسانه¬های دیداری بسياري از اوقات فراغت كشورهاي جهان سوم را با بحران فرهنگي روبرو كرده است به طوری که رسانه-های دیداری هر روز تسلط بيشتري می¬يابند و بايد نگران آثار مخرب این برنامه¬¬ها بر كودكان و خانواده‌هاي خود  باشيم. اين حق ماست و می¬‌بايستي     عكس¬العمل نشان دهيم، اگر چه این رسانه¬ها في نفسه مطرود نيستند؛ اما برنامه‌های آنها در مجموع زيانبار بوده¬اند. در غرب به نوعي و در شرق به شكلي ديگر خطر اینگونه برنامه¬هاي مخرب و منحط احساس مي‌شود¬.
متأسفانه ما فرزندانمان را با این رسانه¬ها تربيت می‌كنيم، وقتي می‌خواهيم آنان را ساكت كنيم براي آنان تلويزيون روشن می¬كنيم و يا آنان را به تماشاي برنامه¬هايي كه خودمان هم نمي¬دانيم چه هستند دعوت می‌كنيم. خودمان هم عادت كرده¬ايم به آنچه پخش می‌شود فقط خيره شويم و نگاه كنيم. بشر با توليد، نيازمند به شناخت دنياي اطراف خود است و انتقال فرهنگ و روحيه مدني می¬تواند به صورتي سالم و سازنده انجام گيرد، اما به نظر می‌رسد رسانه¬های دیداری يك مانع اصلي بر سر راه رسيدن به دنياي بهتر است. بنابراین ما بايستي از آثار سوء اين جعبه¬های جادويي آگاه شويم و در ارتباط با آنها مسؤليت خود را بپذيريم.
رسانه¬های دیداری می‌توانند داراي اثرات كاملاً مخرب باشند یا به صورت ابزار مفيدي در خدمت تعليم و تربيت در آيند، ولي برای رسیدن به این هدف مفید باید هزینه و نظارت بسیار جدی انجام گیرد. البته ساخت برنامه‌هاي با ارزش وقت بيشتر و تخصص بالاتري لازم دارد. البته نمي¬توان كودكان را براي زماني كه در مقابل این رسانه¬ها صرف می¬كنند سرزنش كرد و اينكه آنها تقصيري ندارند كه اطلاعات را به صورت دگرگون شده دريافت کنند.
جان كندري می‌گويد: قرار نيست كه تلويزيون از بين برود. از سويي خيلي كم احتمال دارد كه تلويزيون فضاي مناسبي را براي اجتماعي كردن كودكان ايجاد كند.
در گذشته كودكان ناظر فعاليت بزرگترها بودند و آنچه را خانواده طي يك نسل به آنان آموخته بود الگويي براي نسل آينده می¬شد. اما اكنون بايد دريابيم كه كودكان از محيط اطراف خود چه  چيزهايي را فرا می‌گيرند؟ عواملي كه محيط اطراف آنان را می‌سازد چه نام دارد؟ و رسانه دیداری به عنوان يكي از اين عوامل چه نقشی ایفاء می‌كند و چه بايد بكند؟
انگيزه كودكان از نشستن در پاي رسانه های دیداری با خواست بزرگترها فرق دارد. بزرگترها به اقرار خودشان براي سرگرمي به تماشاي این رسانه ها می‌پردازند، ولي كودكان ضمن اينكه طالب سرگرمي هستند غالباً براي فهميدن دنياي اطراف به رسانه های دیداری می¬نگرند. بزرگترها معمولاً اهميت كمتري براي رسانه¬ها قايل هستند و به آن با يك ساده باوري آگاهانه نگاه می‌كنند. تبليغات این رسانه¬ها روي شخصيت كودكان، باورهاي كودكان و اعمال كودكان به شدت مؤثر می-افتد. معمولاً‌ كودكان از دو سالگي تماشاي فيلمهاي كارتوني را شروع و تقريباً در 6 سالگي به تماشاي تلويزيون و  برنامه های کارتونی ماهواره که سرشار از انحرافات است عادت می‌كنند. يعني قبل از اينكه به مدرسه بروند با این نوع رسانه¬ها دوست می‌شوند.
به نظر می¬رسد ورود رسانه¬ها به عنوان معلم به اعتبار معلم و معلمي پايان بخشيده است يا داراي اين چنين قدرتي است؛ زيرا امروزه دانش¬آموزان در حالي قدم به مدرسه می‌گذارند كه به شدت از تكنيك و اثرات رواني آنها متأثر شده اند و در حالي كه مكانيسم تصويري و بصری این نوع رسانه¬ها ريشه در اعماق آنان دوانده است، با سيستم كتاب و حروف چاپي وارد يك نزاع دروني و رواني می¬شوند که اين درگيري قربانيان زيادي را می‌طلبد. كودكان و دانش آموزان كه نمي توانند و يا نمي خواهند از طريق قرائت آموزش ببينند و يا اصولاً توانايي خواندن را ندارند، نوآموزاني كه قادر به درك تسلسل منطقي حتي يك پاراگراف نيستند و نمي¬توانند افكار خود را برروي چند جمله مكتوب متمركز كنند ديگر قادر نيستند بيش از چند دقيقه به بيان شفاهي معلم و يا يك سخنراني توجه كنند و ارتباط منطقي جملات و مطالب را به خاطر بسپارند و يا  فراگيرند.
كودكان بر خلاف بزرگسالان كه با ديگر رسانه‌ها هم ارتباط دارند، بيشتر با رسانه¬های دیداری در ارتباط  هستند. به عقيده پژوهشگران علت علاقه كودكان به رسانه¬های دیداری اين است كه به آنان امكان می¬دهد تا در ماجراهاي پشت پرده زندگي كودكانه خود رسوخ كنند و دنيا و مردم را بهتر بشناسند. وقتي كودكان ما به دنيا می¬آيند بايد كار دشواري را انجام دهند و آن انطباق پذيري صحيح  با دنیای بیرون است و این خانواده¬ها هستند که باید کودکان را برای این انطباق با دنیای بیرون آماده سازند. بنابراین وقتي كسي به كودكان كمك نمي كند كه دنيای اطراف خود را را بشناسند آنان دست به دامان این رسانه¬ها می¬شوند. زیرا در حال حاضر پدران و مادران وقت اينكه دنياي وسيع اطراف را به كودكان بياموزند از دست داده اند و از سويي دیگر این رسانه¬ها براي كودكان دست يافتني¬ترين دریچه به دنياي اطراف هستند. بنابراین رسانه¬های دیداری به كودك يك تصوير يا خيال دگرگون ارائه مي¬دهند؛ زيرا در تلويزيون یا ماهواره بيننده بيشتر از آنچه می‌بيند تأثير می‌پذيرد و اين نگراني در مورد كودكان و تأثیری که بر آنان می¬گذارد بیشتر وجود دارد.
حال در این تحقیق تأثیر سرسانه¬های دیداری چون تلویزیون، سینما، بازی¬های رایانه ای و ماهواره در بزهکاری و بزهدیدگی کودکان مورد بررسی قرار می¬گیرد.

1-2- بیان مسأله
مسأله بزهکاری و بزهدیدگی کودکان و نوجوانان از جمله مسائل بغرنج اجتماعی است که دنیای امروز را شدیداً به خود مشغول داشته است. بیش از یک قرن پیش یعنی از اواخر قرن نوزدهم ارتکاب جرم و جنایت از ناحیه کودکان و نوجوانان در کشورهای بزرگ صنعتی جلب توجه نموده است. از آن هنگام تا نون در ممالک مترقی جهان اکثریت محققین، جامعه شناسان، جرم شناسان، روانشناسان، روانپزشکان و متخصصین تعلیم و تربیت برای یافتن راه حلی برای جلوگیری از بروز تبهکاری در میان کودکان و نوجوانان بوده¬اند. درحال حاضر در بسیاری  از محافل رسانه¬ای بزهکاری و بزهدیدگی کودکان و لزوم پیشگیری از آن به صورت بحث روز در آمده است. درباره علت افزایش بزهکاری و بزهدیدگی در روزگار ما عقاید مختلفی ابراز شده است. پاره ای از محققین ازدیاد جرم و جنایت را در جهان امروز از اختصاصات جوامع متمدن کنونی دانسته و معتقدند به همان نسبتی که بشر با تمام توان  به سوی ترقی و تکامل صنعتی و مادی پیش تاخته و از معنویت دور می شود به همان نسبت نیز تبهکاری، قانون شکنی، بزهکاری و ارتکاب اعمال ضد اجتماعی در جوامع صنعتی گسترش یافته و از سکون و آرامش معنوی در این گونه اجتماعات کاسته           می¬گردد (صلاحی 1387، 17).
بدون شک یکی از علل افزایش بزهکاری و بزهدیدگی کودکان در دهه¬های اخیر را شاید بتوان رشد فراگیر رسانه¬های دیداری همانند تلویزیون، ماهواره، اینترنت و سینما دانست. رسانه-های دیداری از جمله         رسانه¬های گروهی هستند که ضمن داشتن محاسن و مزایای فراوان آموزشی، هنری، تفریحی، القاء عقیده، سازمان¬یابی، کسب مهارت، سرگرمی، آگاهی و غیره بد آموزی های اجتماعی را نیز به همراه دارند. برخی از فیلم¬ها و سریال¬های تلویزیونی  مشوق فرار از خانه هستند. روحیه استقلال طلبی غیرمنطقی در سنین کودکی، تنوع¬طلبی، عدم رعایت احترام نسبت به والدین، پرخاشگری نسبت به بزرگترها، ترویج فرزند سالاری، مادی گرایی و حتی نمایش فرار جمعی از جوانان بدون نمایش صحیح پشیمانی و ندامت آنها           می¬تواند در شیوع این پدیده مؤثر باشد (صلاحی 1387، 17).
رسانه¬های دیداری جزو وسایل ارتباطی محسوب می¬شوند که در آنها در اکثر اوقات ارتباط یک طرفه آن هم از سوی کارگردان به سوی مصرف¬کننده  شکل می¬گیرد و این کارگردان است که قادر است آنچه را که خود خواهان آن است در اختیار مصرف¬کننده قراردهد. در ارتباطات دیداری به جای دیالوگ (گفتگوی دوطرفه) یک حالت منولوگ (گفتگوی یک طرفه) وجود دارد. این رسانه¬ها معمولاً ارزش¬های کلان جامعه و        جنبه¬های هنری خرده فرهنگ¬ها را به مردم عرضه می¬دارند. مثلاً در فیلم ها تأکید روی ارزش¬های کلان چون میهن دوستی، وظایف افراد به عنوان پدر، مادر، فرزند، شوهر یا مسائل دینی است. الگوهای خرده فرهنگ مانند تبلیغات تجاری، مقررات و آیین¬های گروهی  قشر خاص از طریق رسانه¬های دیداری به اعضای جامعه کلان منتقل می¬شود. پیر و جوان، زن و مرد به طور پیوسته تحت تأثیر تصاویر و گفتار  برنامه¬های سینمایی و تلویزیونی قرار می¬گیرند. روزانه صدها فیلم مملو از اعمال خشن پر از قساوت و شقاوت در مقابل چشمان مصرف¬کنندگان قرار می¬گیرد و تأثیرات خود را بر روی رفتار، کردار، پندار و عواطف مصرف-کنندگان می¬گذارد. این وسایل ارتباط جمعی جدید ابزاری بس نیرومندند که می توان از آنها در راه خیر و شر با تأثیری شگرف سود برد و چنانچه کنترل مطلوب وجود نداشته باشد امکان استفاده از این وسایل در راه شر بیشتر از خیر است (ستوده 1373، 203).
در حال حاضر تقریباً در تمام کشورها به ویژه کشورهای در حال رشد تعداد نسل جوان  بیشتر و دلبستگی آنان بر رسانه-های دیداری فزونتر می¬شود. همانگونه که قبلاً نیز اشاره گردید تحقیقات انجام شده در شهر تهران حاکی از آن است که بیشتر تماشا کنندگان تلویزیون کودکان زیر 15سال و بعد از آنان بانوان خانه دار و سپس جوانان بیشتر از 15سال هستند که نشان دهنده علاقه زیاد کودکان به رسانه¬های دیداری می-باشد (شیخاوندی 1373، 343).

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
رسانه وسیله¬ای است که پیام را منتقل می کند و عبارت است از هر وسیله¬ای برای برقراری ارتباطات. رسانه حامل یا واسطه پیام است. او به نام خود صحبت نمی¬کند از طریق او صحبت می¬شود. رسانه های دیداری گستردگی بسیار وسیعی را در بردارند. در حال حاضر تأثیر رسانه¬های ارتباط  دیداری از خانواده، مدرسه و گروه همسالان نیز بیشتر است. کودکان در تمامی کشورهای جهان به عنوان آینده سازان آن کشور محسوب می¬شوند و برای اینکه نسل جوان و بزرگسال در یک کشور نسل عاری از هرگونه مشکلات رفتاری و بزهکاری و بزهدیدگی باشد به نظر می رسد برنامه¬ریزی مناسب برای کودکان می¬تواند نسل آینده را از این مشکلات رهایی بخشد. کودکان به دلیل داشتن  باطنی صاف تحت تأثیر عوامل مختلف قرار دارند؛ اما در زمان حاضر کودکان تحت تأثیر شدید رسانه های دیداری می¬باشند. کودکان رفتارهای خود را از رسانه¬های دیداری الگو می¬گیرند و بیشتر اوقات خود را صرف دیدن رسانه¬هایی مانند تلویزیون می¬کنند. بنابراین اگر رسانه¬ها رفتاری خشن و بزه آلود را نمایش دهند به طور قطع  بر روی کودک تأثیرات منفی خواهد گذاشت. محققین اهمیت فوق العاده¬ای را برای کودکان و نوجوانان قائل هستند و بر این باور هستند که برای داشتن جامعه¬ای که جرم در آن کاهش یابد باید از دوران طفولیت بر روی طفل اقدامات مختلفی انجام گیرد که ذهن او از بزه دور بماند. اگر کودک در محیطی سالم پرورش یابد احتمال اینکه در آینده مرتکب جرم شود کمتراست. رسانه¬ها نقش¬های متعددی را در حیات اجتماعی بر عهده دارند. از جمله صحنه¬ای را ایجاد        می¬کنند که حیات سیاسی در آن نقش دارد، فرهنگ بال می¬گستراند، مدها جولان می¬دهند، سبک¬های تازه و هنجارهای زندگی رخ می¬نماید. البته در میان وسایل ارتباط دیداری، ماهواره قدرتمندترین وسیله محسوب می¬شود که سلطه خود را اثبات کرده و شاید بتوان گفت همه افراد به نوعی ازآن استفاده می¬کنند. به نظر   می¬رسد اطفال و نوجوانان نیز بیشتر تحت تأثیر رسانه¬های دیداری می¬باشند.
طبیعت کودک طوری است که کمتر سراغ رسانه¬های نوشتاری و شنیداری می¬رود. بنابراین توجه به این قشر از جامعه اهمیت فوق العاده¬ای دارد و هرگونه سستی می¬تواند آثار زیانباری داشته باشد. در میان عوامل جرم¬زایی که در محیط پیرامون کودکان وجود دارد رسانه¬های دیداری از اهمیت خاصی برخوردارند.
اگر عوامل جرم زا را به دو دسته عوامل فردی و محیطی تقسیم کنیم، با توجه به نقش رسانه های دیداری که به عنوان یک عامل محیطی محسوب می شود به نظر می¬رسد رسانه¬های دیداری هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم در جرم زایی کودکان مؤثر هستند. از یک طرف به عنوان یک عامل محیطی بسیار مؤثر عمل می¬نمایند که این امر به دلیل ضعف روحی و روانی کودک و رویکرد فعال و تأثیرگذار رسانه¬های گروهی می¬باشد و از یک طرف به صورت غیر مستقیم  و ازطریق تأثیر بر والدین و محیط¬های دیگر که پیرامون کودک قرار دارند باعث جرم زایی در کودکان می¬شود.
امام (ره) ارزش فوق¬العاده¬ای برای کارکرد تربیتی رسانه¬های جمعی قایل بودند و در فرصت¬های مختلف برای تبیین و تشریح این موضوع برای فعالان رسانه¬های جمعی از یک سو و مخاطبان و خانواده¬ها از سوی دیگر تأکید داشتند به طوری که آن بزرگوار در یکی ازسخنرانی¬هایشان فرمودند: تمام رسانه ها مربی یک کشور هستند و باید تربیت کنند کشور را. امام خمینی با نگاهی به این موضوع در یکی ازسخنرانی¬هایشان خطاب به اهالی رسانه می¬فرماید: ما با رادیو مخالف نیستیم، ما با فحشا مخالفیم، ما با تلویزیون مخالف نیستیم ما با آن چیزی که در خدمت اجانب برای عقب نگه داشتن جوانان ما و از دست دادن نیروی انسانی ماست با آن مخالفیم. نقش هدایت و آموزش رسانه¬های جمعی همواره مورد توجه پیر انقلاب بوده و ایشان برضرورت تلاش اهالی رسانه برای ارشاد آحاد مختلف مردم در راستای ترویج اسلام ناب محمدی (ص) و پرهیز آنان از دامن زدن به تهیج افکار عمومی تأکید داشتند (احمدی 1392، 15).

1-4- اهداف تحقيق
1- شناخت تأثیر رسانه های دیداری بر بزهکاری و بزهدیدگی کودکان به ویژه:
 - میزان تأثیرخانواده، جامعه و دوستان در افزایش یا کاهش گرایش کودکان به رسانه¬های دیداری در جهت  سازنده یا مخرب بودن.
 - نقش رسانه ها در تحریک به بزهکاری و بزهدیدگی کودکان.
 - نقش رسانه ها در تسهیل بزهکاری و بزهدیدگی کودکان.
2- راهکارهای کنترل یا کاستن تأثیر مخرب رسانه های دیداری بر بزهکاری و بزهدیدگی کودکان.

1-5- تعاريف واژه‏ها
الف- رسانه
رسانه در لغت مشتق شده از فعل رسیدن به معنی وسیله رساندن آمده است. رسانه  بیشتر با قید گروهی  می¬آید و رایج میان مردم  همان رسانه¬های جمعی یا گروهی است (دهخدا 1377، 1643:2).
انواع آن به صورت رسانه¬های صوتی، تصویری، گروهی و همگانی بیان شده است که همگی منسوب به رسانه است (دهخدا 1377، 1643: 2).
اما در اصطلاح رسانه اساساً وسیله¬ای فنی و فیزیکی برای تبدیل پیام به علایم  قابل انتقال در مجرا  است. خصوصیات فنی و فیزیکی یک رسانه بواسطه ماهیت  مجرا و یا مجاری موجود برای استفاده تعیین می¬گردد (فیکس 1384، 32).
به عبارتی رساتر، رسانه¬ها تأسیسات و سیستم¬های فنی¬ای هستتند که ارسال، نقل و انتقال، ارتباط، دریافت یا کنترل علائم الکترومغناطیسی یا تصویری یا نوشتاری را که اطلاعات نامیده می¬شوند، میسر می¬سازند  (اسپیس و وید 1397، 4).
ب- رسانه دیداری
رسانه ای است که هم  به حس بینایی و هم شنوایی وابسته است و استفاده از آنها به ابزارهای دیگری وابسته است مثلاً برای استفاده از آن باید از تلویزیون، ویدیو، سینما یا رایانه استفاده کرد. مهم ترین منابع دیداری عبارت¬اند از فیلم¬های سینمایی، فیلم¬های ویدیویی، فیلم¬های بر روی دیسک های نوری و منابع  چند رسانه¬ای. همچنین این رسانه¬ها زبان طبیعی را که شامل کلمات اصطلاحات محاوره ای و کلمات دست و صورت و غیره است به کار می¬برند¬. رسانه های دیداری محدود به زمان حال، مکان حاضر و مولد اعمال ارتباطات هستند (فیکس 1384، 32).
ج- کودکان
از نظر عرف دوره کودکی پس از نوزادی شروع و تا رسیدن به سن بلوغ ادامه دارد. حد فاصل میان نوزادی تا بلوغ را عرف، دوره کودکی می¬نامد. همچنین  بلوغ با  پیدایش یکی از 5 وضعیت برای طفل حاصل          می¬شود که عبارت است از روئیدن موی در بعضی قسمت¬های بدن، (درصورت، زیر بغل و اطراف آلت) احتلام در پسران و حیض در دختران، رسیدن به سن 9 سال تمام قمری در دختران و 15 سال تمام قمری در پسران و استعداد با رور شدن دختران خواهد بود. اگر این ویژگی¬ها در کسی مشاهده نشود کودک است والا نوجوان یا جوان خواهد بود.
البته کنوانسیون حقوق کودک نیز کلیه افراد کمتر از 18سال را کودک نامیده است و همچنین لایحه قانون تشکیل دادگاه اطفال و نوجوانان  کودک را شامل افراد زیر 18سال می¬داند (امیری 1388، 1).
د- بزهکاری
بزهکاری در لغت به معنای عصیان و گناهکاری آمده است  (دهخدا 1377، 94: 2)
البته در فرهنگ سخن بار معنایی این لغت افزایش یافته و به آن کس که، عملی خلاف قانون انجام داده است را بزهکار می-گویند. بزهکاری به معنای ارتکاب عملی غیرقانونی که از نظر دادگاه ثابت و گناهش مسلم است به کار می¬رود. اما بزهکاری از نظر اصطلاحی را نباید مترادف با مجرمیت  بدانیم، چرا که جامعه با همه قانون شکنی¬ها، برخورد یکسانی ندارد و برخی از آنها را کمتر از دیگر رفتارها خطرناک می¬پندارد. به همین شکل قوانین جزایی، سوء نیتی را که در رفتارهای مجرمانه بزرگسالان می¬بینند، در کودکان و نوجوانان مشاهده نمی کنند و این رفتارها را ذیل عنوان خاص بزهکاری از نوع جرم های ناشی از غفلت یا قصور در انجام وظیفه بر می شمرند (نجفی ابرندآبادی 1374، 83).
با این حال در مطالعات تجربی جرم و کجروی، را مطلقاً برای اشاره به بزهکاری به کار می¬گیرند (نجفی ابرندآبادی 1374، 83.)
ذ- بزهدیدگی
در مورد بزه ديده تعاريف مختلفي ارائه شده است. بزه دیده ‌شناسی را دکتر کی‌نیا چنین تعریف می‌کند: بزه دیده ‌شناسی یا مجنی‌علیه شناسی شاخه جدیدی از جرم‌شناسی است که به بررسی قربانی مستقیم جرم می‌پردازد. بنابراین شناخت بزه دیده و آنچه به او مربوط می‌شود موضوع این دانش‌ نوین است. در این دانش شخصیت، صفات زیستی، روانی، اخلاقی، خصوصیات اجتماعی و فرهنگی بزه دیده و سهم او در تکوین جرم و رابطه‌اش با مجرم مورد بررسی قرار می¬گیرد. با این حال عمل قربانی کردن مجرمانه را بزه دیدگی می¬گویند. عمل مجرمانه‌ای که شخص قربانی آن می‌گردد می‌تواند قتل، سرقت، تجاوز به عنف و بسیاری از جرایم دیگر باشد، فردی هم که قربانی چنین عمل مجرمانه‌ای قرار می‌گیرد ممکن است زن، مرد، پیر یا جوان باشد به عبارتی همان ‌گونه که جرایم متنوع هستند بزهدیدگان هم متنوع و گوناگون اند (مرتضوی 1376، 13).
بزه ديدگی یا بزه دیده  واقع شدن معادل اصطلاح victimization می¬باشد به معناي قرباني، كسي كه طرف جرم يا شبه جرم واقع شده است مثل قرباني سرقت. البته بزهدیدگی اصطلاحی عام بوده، در محدوده علوم اجتماعی، تکنولوژیکی، حقوق جزا و جرم شناسی قابل بررسی است. زیرا افراد ممکن است به واسطه خطرهای اجتماعی، صنعتی و زیست محیطی بزه دیده واقع شوند که کلیه این موارد در بحث بزه دیده شناسی مورد توجه قرار نمی گیرند. بدین ترتیت لازم است حدود و ثغور بزه دیدگی یا بزه دیده واقع شدن را مشخص نماییم؛ بزه دیدگی مستلزم عدم تعادل در وضعیت فیزیکی و قدرت است، در این رویارویی بزهکار و قربانی کننده قوی و بزه دیده و قربانی شونده ضعیف است و به قول دکتر عزت عبدالفتاح بزهدیدگی نوعی رویارویی است که در آن یک طرف بر طرف دیگر غلبه و بر وی صدمه وارد می¬کند (بیگی 1388، 44).

1-6- کاربردتحقیق
- آموزش و پرورش برای استفاده در مدارس و دیگر مکان¬های آموزشی
- دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در شناخت جنبه¬های آموزشی و پژوهشی
- بهزیستی برای جلوگیری از انحراف در کودکان بی سرپرست یا بد سرپرست

1-7- سؤالات تحقیق
1-آیا رسانه¬های دیداری اصولاً توان ایجاد زمینه های  بزهکاری و بزهدیدگی در کودکان را دارند ؟
2-رسانه¬های دیداری با چه شیوه هایی در تحریک یا تسهیل بزهکاری و بزهدیدگی در کودکان، ایفای نقش می¬کنند ؟

1-8- فرضیات تحقیق
1-رسانه های دیداری عمداً یا سهواً برنامه¬های مختلفی را که  زمینه ایجاد بزهکاری و بزهدیدگی در کودکان است تدارک می-بینند و کودکان نیز بخش زیادی از رفتارهای خود را با تأثیرپذیری از این رسانه¬ها مرتکب می¬شوند.
2- با فرض مثبت بودن پاسخ فرضیه اول رسانه¬های دیداری با شیوه¬های مختلفی خواسته یا ناخواسته کودکان را به سوی بزهکاری یا بزهدیدگی تحریک می¬کنند. اگر چه این  فرض خلاف رسالت یک رسانه تلقی می شود ولی با گشایش  دست دولت مردان و ضرورت تحمیل سیاست¬های فرهنگی امروزه به واقعیتی انکارناپذیر تبدیل شده است. همچنین این رسانه ها با به تصویر کشیدن مکرر جلوه هایی از بزهکاری و بزهدیدگی کودکان تماشاگر خود را به سویی سوق می دهند تا به این باور برسند که در اصطلاح با انجام یا ترک این باید و نباید شرعی یا قانونی توسط  افراد هیچ خللی در نظم طبیعت وارد  نمی¬شود بلکه گاهی اوقات بارنگ و لعاب دادن آن یا توجیه های سینماگرایانه وقوع چنین فعالیتی را ضروری نیز می¬انگارند.

1-9- قلمرو تحقیق

1-9-1 قلمرو زمانی
قلمرو زمانی اين پژوهش  1392-1390 می ‏باشد.

1-9-2 قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی این پژوهش شناخت عوامل مؤثر بر تأثیر رسانه-های دیداری بر بزهکاری و بزهدیدگی کودکان می¬باشد.

1-10- روش انجام تحقیق
نوع روش تحقیق ، توصیفی- تحلیلی می¬باشد. گام اول در تحقیق آگاهی از کمیت و کیفیت منابع و مأخذی است که در خصوص آن موضوع وجود دارد. قبل از ارائه و تصویب ، مدت زمان قابل توجهی به این امر اختصاص یافته و پس از اطمینان از وجود منابع لازم و تصویب موضوع اقدام به فیش¬برداری و جمع آوری مطالب می¬کنیم.
در بخش توصیفی به بیان مفاهیم و تعاریف پرداخته که در آن از روش کتابخانه¬ای استفاده شده و در این راستا به دسته¬ای از منابع شامل کتب، مقالات و منابع اینترنتی مراجعه شده است. پس از بیان و بررسی بخش¬های توصیفی، تحلیل و جمع بندی، نتیجه تحقیق بیان می¬گردد.

1-11- سازماندهی تحقیق
در انجام این پایان نامه برای حصول نتیجه مطلوب، مطالب در 5  فصل کلی تنظیم شده است.
در فصل اول کلیات تأثیر رسانه¬های دیداری بر بزهکاری و بزهدیدگی کودکان
در فصل دوم ادبیات و تاریخچه رسانه ها و تاریخچه بزهکاری و بزهدیدگی کودکان
در فصل سوم رسانه های دیداری و تحریک و تسهیل بزهکاری و بزهدیدگی در کودکان
در فصل چهارم نقش انواع رسانه¬های دیداری در ایجاد زمینه-های  بزهکاری و بزهدیدگی درکودکان
و درفصل پنجم نتیجه گیری و پیشنهادها ارائه گریده است.

فصل دوم:
ادبیات و تاریخچه رسانه ها و تاریخچه بزهکاری و بزهدیدگی کودکان

2-1- ادبیات تحقیق
در مورد این عنوان تاکنون هیچ تحقیقی صورت نگرفته است اما نزدیک به این عنوان  تحقیقاتی انجام شده است از جمله: تأثیر فیلم بر ارتکاب جرم با تأکید بر پیشگیری از وقوع  آن، تأثیر رسانه¬های گروهی بر پیشگیری از جرم، آسیب شناسی استفاده از ماهواره و تأثیر آن بر تضعیف خانواده، تأثیر کامپیوتر و اینترنت برکودکان، شناخت عوامل جرم زا در کودکان و  بیلان دادگاه اطفال ایران، دادرسی اطفال بزهکار در حقوق تطبیقی و غیره می¬باشد.
در این تحقیقات چنین بیان شده که امروزه رسانه¬ها نیز مانند بسیاری از یافته¬ها و ساخته¬های انسانی        می-توانند مفید یا مضر باشند. این انسان¬ها هستند که نیک و بد روزگار را در آن منعکس می¬سازند و باز انسان¬ها هستند که مفاهیم نیکی و بدی را به محتوای برنامه¬های منتشر شده نسبت می¬دهند. بنابراین تلویزیون، فیلم¬های سینمایی و دیگر رسانه¬های دیداری خود وسیله تعیین¬کننده و تأثیرگذار بر روی انحرافات اجتماعی نیستند بلکه ابزاری در دست انسان ها می-باشند. لذا تعیین کننده قاطعیت مثبت یا منفی آن مربوط به محتوای برنامه¬هایی است که به وسیله انسان¬ها از این وسایل انتشار می¬یابد. تأثیرات رسانه های دیداری بر روی انحرافات اجتماعی، مربوط به تغییراتی است که انسان¬های سازنده، اداره کننده و پخش کننده برنامه¬ها آگاهانه یا نا آگاهانه به جامعه عرضه می¬دارند. این نکته را همواره به خاطر داشته باشیم که رسانه¬های دیداری، در مبارزات داخلی ملت¬ها و پیکارهای خارجی بین المللی برای تهییج عقاید عمومی و نیز گاهی برای سرکوبی آن، یکی از قاطع¬ترین و تعیین کننده¬ترین حربه¬ها هستند.
نکته دیگر که ذکر آن مهم می¬نماید، این است که اگر بنا باشد تمام داستان¬ها و حوادث جرم و جنایت از صحنه¬های رسانه ها حذف شوند، باز هم احتمالاً در جوامع به همان اندازه مجرم و جانی و بزهکار و بزهدیده پیدا خواهد شد که امروزه وجود دارد اما نباید فراموش کرد که رسانه¬های دیداری می¬توانند با پرداختن به برنامه¬های اصولی و کارشناسی شده از بروز برخی انحرافات اجتماعی بکاهند و جامعه ایده آل و عاری از جرم و جنایت را تداعی نمایند. البته امروزه با توجه به مداومت، وسعت و سرعت انتشار پیام¬های رسانه¬ای و فراوانی، تنوع و گوناگونی محتوایی آنها، کمتر کسی یافت می¬شود که به قدرت اسطوره¬ای این پدیده¬های نو ظهور بشری اذعان نداشته باشد. با این حال اگر به فلسلفه پیدایش و دلیل گسترش فرهنگ استفاده از این ابزار  برگردیم، خواهیم دید که مانند تمام اختراعات بشری، آمده¬اند تا در خدمت انسان برای نیل به کمال ونقطه اوج آسایش خیال وی باشند اما احاطه مثلث شوم  زر، زور و تزویر  دولت¬های ذی¬نفوذ، رسانه¬ها را بر آن داشته تا به جای سیر در امتداد چیستی  پیدایش خود، قدم در بی راهه برداشته و حامی قدرتمندان درتضمین جایگاه سیاسی و بقای پایگاه اقتصادی آنان باشد. رسانه ها در واقع جهت پیشرفت بشر ایجاد گردیده¬اند، اما به عینه می¬بینیم که سبب بسیاری از بزهکاری  و بزهدیدگی کودکان همین رسانه¬ها هستند. تأثیر نفوذ رسانه¬ها نسبت به نهادهای اجتماعی به علت کثرت برخورد و جاذبه زیاد، بیشتر است و همین عوامل باعث شده است که کودکان خیلی سریع تحت تأثیر آموزه¬های آن قرارگیرند و در این خصوص کودکان و نوجوانان به علت حس کنجکاوی و وابستگی و علاقه زیاد  به رسانه¬ها، بیشتر از سایر اقشار جامعه از محتوای رسانه¬ای متأثر می¬گردند و چنانچه محتوای رسانه ها حاوی مضامین جرم زا باشد، چه به صورت عامل تحریک و چه به صورت عامل تسهیل کننده، این  افراد (کودکان) به سوی ارتکاب جرم سوق پیدا می کنند و در این رهگذر با توجه به تمایل افراد به برنامه های هیجانی ، معمولاً رسانه¬ها (غالباً به خاطر جذب مخاطب) با ارائه برنامه¬های خشونت¬آمیز و هیجانی می¬تواند بیشترین اثر منفی را در تحریک مخاطبین خود به ارتکاب جرایم علیه اشخاص و اعمال خشونت و تحصیل اموال نامشروع ایجاد نماید.
رسانه های دیداری در عین حال که نقش های مختلفی می توانند داشته می باشند که به صورت عامل تحریک و تسهیل جرم و یا خود وسیله ارتکاب جرم باشند، می¬توانند با در نظر گرفتن افکار و عقاید و راهکارهای جرم شناسان، اقتصاددانان، جامعه شناسان و همچنین مسؤلین انتظامی و قضایی به طرق مختلف، نقش مهمی در پیشگیری از بزهکاری و بزهدیدگی ایفاء نمایند. البته بايد بپذيريم كه بازي هاي رايانه اي همانند بسياري ديگر از پديده¬هاي عصر فناوري اطلاعات به زندگي ما و فرزندانمان راه  پيدا كرده است که اگر بخواهيم آنها را ناديده بگيريم و فرزندانمان را از اين بازي¬ها محروم نماييم، حرص و ولع آنان براي دسترسي به اين بازي¬ها بيشتر مي شود و اگر در خانه نتوانند بازي كنند به خانه دوستانشان مي¬روند و اگر آنجا هم نتوانستند، به كافي¬نت¬ها و مكان¬هايي كه مي¬توانند با رايانه بازي كنند، سر مي¬زنند.