بررسی حقوقی خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته حقوق (آموزش_و_پژوهش)
عنوان: پایان نامه ارشد « بررسی حقوقی خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک »
این پایان نامه در مورد بررسی حقوقی خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک می باشد که در 5 فصل و به صورت تحقیقی و پژوهشی تهیه و تنظیم شده و کلیه استانداردهای مورد نیاز یک پایان نامه در آن رعایت شده و به صورت بسیار کامل می باشد. این پایان نامه به دانشجویان کارشناسی ارشد رشته حقوق عمومی ، حقوق خصوصی ، حقوق بین الملل و دیگر رشته های مرتبط با آن پیشنهاد می گردد.
چکیده
هدف پایان نامه حاضر آن است که نشان دهد تدلیس در قراردادهای الکترونیکی که ایجاب و قبول آن مستند به علم اجمالی طرفین قرارداد است واقع می شود و جلوگیری از آن دشوار است، ترسیم خلاهای قانونی موجود در باب خیار تدلیس در قانون تجارت الکترونیک ضرورت نوشتار حاضر را میطلبد.در این پژوهش تلاش شده است به شیوه ی کتابخانه ای و با مطالعه کتب و مقالات مختلف به این پرسش ها پرداخته شود که شرایط وقوع خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک چیست؟ و وجوه اشتراک و افتراق خیار تدلیس در حقوق مدنی و حقوق تجارت الکترونیک کدامند؟در این راستا فرضیه پایان نامه حاضر این است که عمدی بودن کار فریبکارانه از شرایط وقوع خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک است واحکام حقوقی خیار تدلیس درحقوق مدنی و تجارت الکترونیک یکسان اما در نحوه ی ظهور بین این دو قانون تفاوت وجود دارد.
واژگان کلیدی:تجارت الکترونیک، خیار ،تدلیس مدنی،خیار تدلیس
مقدمه:
فلسفه وضع قانون جلوگیری از تضییع و سوء استفاده از حقوق افراد در روابط متقابلی است که با اشخاص قابل تصور است.تدلیس از جمله مصادیق تضییع حقوق افراد در معاملات به شمار می آید و امری ناپسند و البته خلاف قانون شمرده می شود؛به همین دلیل قانونگذار در حمایت از افرادی که مورد تدلیس قرار گرفته اند خیار فسخ معامله را وضع نموده است که از آن تحت عنوان(خیار تدلیس) در مواد قانونی نام برده شده است.در عصر جدید با گسترش وسایل ارتباط جمعی تجارت از شکل سنتی خارج و به سمت الکترونیکی شدن میل پیدا کرده است،تجارت الکترونیکی که به روند خرید و فروش انتقال یا تبادل محصولات،خدمات و یا اطلاعات از طریق شبکه های رایانه ای گفته می شود یکی از اعمال حقوقی مهم بشمار می آید که به عنوان یکی از مسائل مستحدثه قرن اخیر به دلیل شباهت هایی که با تجارت سنتی دارد از تدلیس به دور نمانده است با این تفاوت که در تجارت سنتی تدلیس بصری و در تجارت الکترونیک تدلیس توصیفی از عمومیت برخوردار است .اما مسئله حائز اهمیت این است که مسئله خیارات در حقوق تجارت الکترونیک مورد بی توجهی قرار گرفته و بنابراین بررسی خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک به عنوان مساله مبتلابه جامعه امروز امری ضروری است. محور اصلی تحقیق پیش روی بررسی شرایط،آثار،احکام وضمانت اجرای خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک با تعمیم به قانون مدنی می باشد.
بیان مساله
تجارت در مفهوم اولیه خود به معنای مبادله کالا بین افراد اعم از افراد حقیقی یا حقوقی است با این حال در قوانین فعلی برای تحقق عنوان تجارت و وصف تاجر برای شخص مبادله کننده کالا یا خدمات شرایط خاصی لازم است.اما وجود این شرایط خاص باعث نگردیده است که تجارت از مفهوم اولیه و اصلی خود یعنی مبادله کالا انتزاع گردد. استفاده نادرست از تجارت با هدف کسب سود بیشتر موجب رفتارهایی گردید که سلامت تجارت را خدشه دار نمود.تدلیس یکی از روش های نا درست کسب سود بیشتر است که در اخلاق،شرع و قانون مذموم شمرده شده و برای آن ضمانت اجرا نیز در نظر گرفته اند.تجارت الکترونیک به عنوان یکی از اقسام نوظهور تجارت از این آسیب مصون نمانده است. قدمت تجارت الكترونيكي به قبل از پيدايش شكل كنوني اينترنت برمي‌گردد، اما به علت هزينه‌هاي سنگين اين شيوه از تجارت، امكان استفاده از آن تا چند سال گذشته فقط در اختيار شركت‌هاي بزرگ تجاري و مؤسسات اقتصادي مانند بانك‌ها و دولت‌ها بوده است. با همه‌گير شدن اينترنت و امكان استفاده همه اقشار جامعه در كشورهاي مختلف جهان اين فرصت پيدا شد كه ساختار تجارت الكترونيكي تغيير كند، از حالت اختصاصي بودن براي طبقه خاصي خارج شود و به پديده‌اي براي همه تبديل شود. در كشور ما نيز مدتي است كه بحث تجارت الكترونيكي و راهكارهاي عملي پياده سازي آن به طور جدي مطرح شده است. در حال حاضر قوانین ملی در اکثر کشورها تجارت را محدود به ارائه کالا یا فقط فروش یا خرید آنها محدود نکرده اند بلکه تجارت در مفهوم فعلی بسیار گسترده تر از مفهوم سنتی خود بوده و مبادله هر نوع کالا یا خدماتی را تجارت تلقی می کنند به نحوی که نه تنها مبادله کالای محسوس بلکه مبادله کالای نامحسوس مثل نرم افزارهای کامپیوتری یا ارائه خدمات مختلف تحت تعریف تجارت قرار می گیرند، هر چند باید توجه داشت هنوز هم محدودیتهایی در این خصوص وجود دارد. تجارت الکترونيکي به دليل سرعت، کارآيي، کاهش هزينه ها و بهره برداري از فرصت هاي زودگذر عرصه جديدي را در رقابت گشوده است تا آنجا که گفته مي شود عقب افتادن از اين سير تحول نتيجه اي جز منزوي شدن در عرصه اقتصاد جهاني نخواهد داشت.تجارت الکترونیک به افراد و سازمان ها امکان ارتباط دیجیتالی را فراهم می نماید و به همین خاطر است که تبادل کالا از این طریق باعث ظهور عنوانی مثل تجارت الکترونیک گشته است. در خصوص تعریف تجارت الکترونیک اختلافاتی وجود دارد و برخی آنرا در مفهوم عام که شامل هر نوع کسب و کار می شود، تعریف می کنند و برخی دیگر مبادله کالا را در این تعریف جای می دهند. با این حال باید توجه داشت که تجارت الکترونیک در معنای عام خود به هرنوع فعالیتی اطلاق می شود که از طریق فناوری دیجیتالی صورت می گیرد اعم از اینکه این فعالیت بین تجار یا بین غیر تجار و سازمان ها صورت گیرد.تجارت الکترونیک را می توان با توجه به ویژگی های طرفین قرارداد به پنج دسته تقسیم کرد:
-تجارت الکترونیکی بین تجار و مصرف کنندگان
_تجارت الکترونیک بین شرکتهای تجاری
– تجارت الکترونیک بین مصرف کنندگان
_تجارت بین مصرف کننده و تاجر
_ تجارت الکترونیکی بین تجار و نهادهای دولتی
تدلیس به علت تنوع در ظهور و خیار مربوط به آن به دلیل غیر قابل اسقاط بودن همواره محل منازعه در تجارت بوده است.تجارت الکترونیک نیز از این قاعده مستثنی نیست اما به دلیل نوپا بودن به طور جدی بدان پرداخته نشده است و از دو جنبه آکادمیک و قانونگذاری ضعف های بسیاری دارد.لذا می بایست علاوه بر شناخت ضعف های قانونی تا برطرف شدن آن قواعد جاری در تجارت سنتی را برآن مطابقت داد.این مساله موجب گردید تا در این پژوهش به طور جدی به این دو نقیصه پرداخته شود.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
مقدمه
فصل اول:کلیات
۱-۱-بیان مساله
۱-۲- سوال های تحقیق
۱-۳-فرضیه های تحقیق
۱-۴-تعریف مفاهیم
۱-۵-سابقه تحقیق
۱-۶-اهداف تحقیق
۱-۷- اهمیت و ضرورت پژوهش
۱-۸-روش تحقیق
۱-۹-ساختار تحقیق
فصل دوم:تعاریف،تاریخچه تجارت الکترونیک وخیارتدلیس
مقدمه
۲-۱-تعاریف،تاریخچه و مفاهیم
۲-۱-۱-تعریف تجارت
۲-۱-۲-تجارت در قرآن کریم
۲-۱-۳-تعریف تجارت الکترونیک
۲-۱-۴-تاریخچه تجارت الکترونیک
۲-۱-۵-منابع حقوقی تجارت الکترونیک
۲-۱-۶-مراحل تکامل تجارت الکترونیک
۲-۱-۷-اهمیت تجارت الکترونیک
۲-۱-۸-رسالت تجارت الکترونیک
۲-۱-۸-۱-تعهد سازمانی به ذینفعان در بازار الکترونیک
۲-۱-۸-۲-حوزه کسب وکار
۲-۱-۸-۳-مزیت رقابتی تجارت الکترونیک
۲-۱-۸-۴-تصویر آینده سازمان به بازار الکترونیک
۲-۱-۹-تفاوت تجارت الکترونیک با سایر مبادلات الکترونیک
۲-۱-۹-۱-تفاوت تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیک
۲-۱-۹-۲-تفاوت تجارت الکترونیک با مبادله الکترونیکی داده
۲-۲-مفهوم خیار
۲-۲-۱-انواع خیار
۲-۲-۲-ایجاد،ماهیت و آثار وجود خیار
۲-۲-۳-ویژگی های خیار
۲-۲-۴ -اجرای خیار و شرایط فسخ
۲-۲-۵ – اسقاط خیار
۲-۳-تعاریف تدلیس
۲-۳-۱-تعریف لغوی تدلیس
۲-۳-۲-تعریف اصطلاحی تدلیس
۲-۳-۳-تعریف تدلیس در فقه
فصل سوم:چگونگی تشکیل عقد الکترونیکی و ارکان آن
مقدمه
۳-۱-انعقاد قرارداد الکترونیکی
۳-۱-۱-ایجاب الکترونیکی
۳-۱-۲ -قبول الکترونیکی
۳-۲- تعیین زمان و مکان وقوع عقد در تجارت الکترونیک
۳-۲-۱-زمان وقوع عقد در تجارت الکترونیک
۳-۲-۲- مکان وقوع عقد در قراردادهای الکترونیکی
۳-۳-ویژگی های قراردادهای الکترونیک
۳-۳-۱-الحاقی بودن قرارداد الکترونیکی
۳-۳-۲-عدم حضور فیزیکی طرفین در قرارداد الکترونیکی (از راه دور)
۳-۳-۳-اصل رضایی بودن قرارداد الکترونیکی
۳-۳-۴-جنبه بین المللی قراردادهای الکترونیکی
۳-۳-۵-ضرورت استفاده از نرم افزار ها و سخت افزار های الکترونیکی در انعقاد قراردادهای الکترونیکی
۳-۳-۶-صفت تجاری قراردادهای الکترونیکی و لزوم حمایت مصرف کننده
۳-۳-۷-از لحاظ ایفای تعهدات ناشی از قرارداد الکترونیکی
۳-۴-شکل انعقاد قراردادهای الکترونیکی
۳-۴-۱-انعقاد قرارداد بواسطه صفحه وب سایت
۳-۴-۲-بواسطه پست الکترونیکی
۳-۴-۳-بواسطه تبادل دادهها
۳-۴-۴-روش تلکس ، تلفن و نمابر ( فاکس )
۳-۵-نقش امضای الکترونیکی در تجارت الکترونیک
۳-۵-۱-تعریف امضاء الکترونیکی
۳-۵-۲-انواع امضاء الکترونیکی
۳-۵-۳-ساختار امضاي الکترونيکي
۳-۵-۴-اعتبار امضاي الکترونيکي در کشورها
۳-۶-اعتماد در تجارت الکترونیک
۳-۶-۱-همکاری، انتظارات و اطمینان
۳-۶-۲-ابهام، ریسک و آسیب پذیری
۳-۶-۳-امنیت و حریم خصوصی
۳-۶-۴-زمینه محتوا
۳-۶-۵-طول رابطه
۳-۶-۶-اعتبار، مارک و شهرت
۳-۶-۷-طراحی و قابلیت
۳-۶-۸-خصوصیات کاربر
۳-۷-زمینه یابی فقهی تحقق تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک
۳-۷-۱-قاعده آزادی قراردادها
۳-۷-۲-قاعده تراضی
۳-۷-۳-قاعده لزوم
۳-۷-۴-قاعده صحت
۳-۷-۵-قاعده لا ضرر
۳-۷-۶-قاعده همسویی سود و زیان
۳-۷-۷-قاعده تسلیط
فصل چهارم: شرایط ظهور خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک از منظر فقه امامیه و حقوق ایران
مقدمه
۴-۱ -بررسی تطبیقی نحوه ظهور خیار تدلیس در انعقاد قراردادهای سنتی
۴-۱-۱-نحوه ظهور خیار تدلیس در حقوق ایران وفقه امامیه
۴-۱-۲ -نحوه ظهور خیار تدلیس درحقوق فرانسه
۴-۱-۳-نحوه ظهور خیار تدلیس درحقوق انگلیس
۴-۱-۴-نحوه ظهور خیار تدلیس درحقوق آمریکا
۴-۲-نحوه ظهور خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک
۴-۳-ضمانت اجرای وقوع تدلیس در حقوق مدنی
۴-۴-ضمانت اجرای پیشگیری از وقوع تدلیس
۴-۴-۱-عدم ارائه اطلاعات مؤثر در تصميم‌گيري مصرف‌كنندگان
۴-۴-۲-عدم تأييد اطلاعات مقدماتي و عدم ارسال اطلاعات ضروري
۴-۴-۳-عدم ارائه در واسط بادوام و صريح
۴-۴-۴-عدم اعلام هويت و قصد تماس با مصرف‌كننده در صورت استفاده از ارتباط صوتي
۴-۴-۵-در نظر نگرفتن مهلت حق انصراف براي مصرف‌كننده (نقض خيار فسخ معاملات الكترونيكي)
۴-۴-۶-عدم استرداد وجوه دريافتي يا آگاهي تأمين‌كننده از عدم امكان ايفاي تعهد خود (در حين معامله)
۴-۴-۷-فعل يا ترك فعل در هنگام تبليغ كالا و خدمات سبب اشتباه يا فريب مخاطب
۴-۴-۸-به مخاطره انداختن سلامتي افراد در تبليغ
۴-۴-۹-عدم تبليغ دقيق و روشن اطلاعات مربوط به كالا يا خدمات
۴-۴-۱۰-عدم اعلام صريح هويت شخص يا بنگاه ذي‌نفوذ در تبليغات
۴-۴-۱۱-سوءاستفاده از خصوصيات ويژه معاملات الكترونيكي جهت اختفاي حقايق
۴-۴-۱۲-عدم تدارك تمهيدات لازم جهت تصميم‌گيري مصرف‌كننده راجع به تبليغات دريافتي (در نشاني پستي يا پست الكترونيكي)
۴-۴-۱۳-نقض علايم تجاري
۴-۴-۱۴-كلاهبرداري كامپيوتري
۴-۵ -تفاوت های نحوه ظهور تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک و حقوق مدنی
۴-۵-۱-انکار سفارش
۴-۵-۲-انکار دریافت کالا
۴-۵-۳-کلاه برداري
۴-۶-شباهتهای نحوه ظهور خیار تدلیس در حقوق تجارت الکترونیک و حقوق مدنی
فصل پنجم: نتیجه گیری وپیشنهادات
نتیجه گیری
فهرست منابع